Raport GFEI – inicjatywy, która obejmuje sześć światowych organizacji zajmujących się zagadnieniem z zakresu transportu i energii, na początku wskazuje na znaczny wzrost efektywności energetycznej. Chodzi o zastosowanie tzw. smart rozwiązań w zakresie wykorzystywania energii, które są jednym z kluczowych czynników w momencie transformacji energetycznej. Z analizy wynika, że pozytywne procesy w tym obszarze zachodzą na rynkach dzięki rosnącej sprzedaży pojazdów elektrycznych (EV), szczególnie w Chinach i Europie. Regiony te odnotowały roczną poprawę efektywności o prawie 6%, znacznie przewyższając średnią globalną wynoszącą 3,2%. Natomiast niższy wskaźnik przyjmowania pojazdów elektrycznych w Ameryce Północnej i preferencja dla większych pojazdów doprowadziły tam do umiarkowanej rocznej poprawy o 1,6%.
Następnie GFEI podkreśla, że niepokojącym trendem jest globalny wzrost sprzedaży SUV-ów, który w 2022 roku stanowił 51% wszystkich zakupów pojazdów. To przejście w kierunku cięższych i większych pojazdów ma implikacje dla efektywności paliwowej i wpływu na środowisko. Średnia masa nowych pojazdów osiągnęła rekordowy poziom 1530 kg, a powierzchnia pojazdu wzrosła o około 4,2 m2.
Jak odwrócić trend?
SUV-y stanowią najbardziej opłacalne modele dla producentów (generują największy zysk w stosunku do kosztów produkcji). Są jednak relatywnie drogie, co z kolei prowadzi do spowolnienia przejścia na pojazdy elektryczne.
– Odwrócenie trendu w kierunku większych i cięższych pojazdów jest kluczem do osiągnięcia bardziej zrównoważonej mobilności. Dotyczy to również mobilności elektrycznej, aby rynek pojazdów elektrycznych był bardziej zrównoważony i sprzyjający włączeniu społecznemu. Ponadto mógłby wtedy zmniejszyć potrzebę użycia kluczowych minerałów i większej ilości energii elektrycznej – zaznaczył Dan Sperling, dyrektor i założyciel Instytutu Studiów Transportowych Uniwersytetu Kalifornijskiego.
Raport podkreśla kontrastujące skutki dwóch głównych trendów rynkowych: wzrostu sprzedaży SUV-ów i przejścia na pojazdy elektryczne. Podczas gdy trend SUV doprowadził do zwiększonego zużycia ropy naftowej i emisji CO2, wzrost sprzedaży pojazdów elektrycznych, które są znacznie bardziej energooszczędne niż pojazdy z silnikiem spalinowym, oferuje przeciwwagę.
– Rozmiar wielkości pojazdów jest ogromnym problemem, który zagraża wielu aspektom zrównoważonej mobilności, od klimatu po bezpieczeństwo na drodze. Ten raport pokazuje, że musimy odejść od tych mega-pojazdów, jeśli chcemy osiągnąć cel GFEI, jakim jest podwojenie efektywności paliwowej samochodów do 2030 r. Rozmiar pojazdu ma znaczenie – a w tym przypadku, większy zdecydowanie nie jest lepszy – powiedziała Sheila Watson, zastępca dyrektora FIA Foundation.
Elektryki cięższe niż auta z napędem konwencjonalnym
W sprawozdaniu zauważono, że pojazdy elektryczne są w większości cięższe niż ich odpowiedniki z silnikiem konwencjonalnym, co przyczynia się do ogólnego wzrostu masy pojazdów w danym segmencie. Tendencja ta stanowi wyzwanie dla efektywności energetycznej i podkreśla potrzebę odpowiedniego ukierunkowanych środków politycznych.
„W kontekście zachodzących zmian kluczowe jest przyjęcie nowych standardów technicznych. Należy położyć też nacisk na zwiększoną dostępność niskoemisyjnej energii elektrycznej, odsunięcie dotacji na paliwa kopalne oraz mechanizmy regulacyjne w celu uwzględnienia wielkości i masy pojazdu” – piszą w swoi raporcie przedstawiciele GFEI.
Celem GFEI jest poprawa oszczędności paliwa wszystkich pojazdów drogowych. Obejmuje to samochody osobowe i lekkie samochody dostawcze, a także samochody ciężarowe. Inicjatywa prowadzi badania i analizy w obszarach obejmujących wszystkie typy energii i napędów. Analizuje auta napędzane silnikami spalinowymi, te o silnikach hybrydowych i pojazdy elektryczne (BEV). Analizy mają zasięg globalny, ze szczególnym uwzględnieniem rynków rozwiniętych i rozwijających się.
Opracował: Rafał Wąsowicz
