W 2022 r. działania w zakresie efektywnego wykorzystania energii elektrycznej przyspieszyły na całym świecie. To efekt działań zarówno rządów jak i konsumentów, którzy coraz częściej sięgają po urządzenia energooszczędne, efektywne energetycznie. Jest to z kolei reakcja na zakłócenia w dostawach paliw i rekordowo wysokie ceny energii, które mogą być potencjalnym punktem zwrotnym po kilku latach powolnego postępu w tym obszarze.
2022 r. – kluczowy do osiągnięcia zerowej emisji netto do 2050 r.
Wstępne dane wskazują, że w 2022 r. globalna gospodarka wykorzystywała energię o 2% efektywniej niż w 2021 r., co stanowi prawie czterokrotną poprawę w porównaniu z ostatnimi dwoma latami i prawie dwukrotnie lepszy wynik niż w ciągu ostatnich pięciu lat. Jeśli obecne tempo postępu będzie kontynuowane w nadchodzących latach, rok 2022 może stanowić istotny punkt zwrotny dla efektywności, która jest jednym z kluczowych obszarów międzynarodowych wysiłków na rzecz osiągnięcia zerowej emisji netto do 2050 r.
Wydajne samochody pozwalają oszczędzać energię
Analiza IEA wykazała, że dzięki działaniom w zakresie efektywności energetycznej podjętym od 2000 r. całkowite rachunki za energię w krajach objętych badaniem w 2022 r. mają być o 680 mld USD niższe (niż w przypadku „klasycznych” działań”) – lub około 15% mniejsze od zakładanych całkowitych wydatków na energię w tym roku – przy wcześniejszych inwestycjach w izolację budynków i wydajne samochody, które oszczędzają wielu konsumentom tysiące dolarów rocznie.
Sprzedaż pojazdów elektrycznych zwiększa wydajność transportu (tu zanotowano wzrost inwestycji o prawie 50% w 2022 r.). Przewiduje się, że globalne inwestycje w efektywny, energooszczędny transport wzrosną o 47% w 2022 r. do 220 mld USD. Obejmuje to nieco ponad 90 miliardów dolarów na elektryfikację (wzrost o 37 miliardów USD, czyli o 67%, w porównaniu z rokiem poprzednim).
Rośnie zapotrzebowanie na elektryki
Inwestycje w elektryfikację transportu stanowią obecnie około 42% całości inwestycji transportowych związanych z jego wydajnością, w porównaniu z zaledwie 19% w 2019 r. Sprzedaż pojazdów elektrycznych prawie się podwoiła przez ostatnie dwa lata z rzędu (około 11 milionów sztuk sprzedanych na całym świecie w 2022 r., w porównaniu z zaledwie 1 milionem w 2017 roku). Oznacza to, że pojazdy elektryczne stanowią obecnie 13% sprzedaży nowych pojazdów na całym świecie, w porównaniu z nieco ponad 1% pięć lat temu. To przejście było wspierane przez rządy (dotacje i zachęty dla pojazdów elektrycznych), które w 2021 r. prawie się podwoiły do około 30 miliardów dolarów. Niemniej jednak malejący udział dotacji rządowych w całkowitych wydatkach na elektryczne lekkie pojazdy użytkowe i gwałtownie rosnące liczby sprzedaży sugerują, że wybór konsumenta staje się głównym motorem napędowym na bardziej zaawansowanych rynkach pojazdów elektrycznych.
Globalny kryzys energetyczny wywołany inwazją Rosji na Ukrainę dramatycznie nasilił obawy o bezpieczeństwo energetyczne i inflacyjny wpływ wyższych cen energii na gospodarki i źródła utrzymania ludzi na całym świecie. Raport IEA podkreśla, że bardziej efektywne wykorzystanie energii jest pierwszą i najlepszą reakcją.
– W obliczu obecnego kryzysu energetycznego widzimy oznaki, że efektywność energetyczna po raz kolejny jest traktowana priorytetowo. Efektywność energetyczna ma zasadnicze znaczenie dla radzenia sobie z dzisiejszym kryzysem, a jej ogromny potencjał jest niezaprzeczalny w zakresie sprostania wyzwaniom związanym z przystępnością cenową energii, bezpieczeństwem energetycznym i zmianą klimatu -powiedział dyrektor wykonawczy IEA Fatih Birol.
Elektryfikacja transportu i ogrzewania
Poprawa wydajności musi wynosić średnio około 4% rocznie w tej dekadzie, aby dostosować się do scenariusza zerowej emisji netto MAE do 2050 r. Pojawiają się zachęcające oznaki postępu. Elektryfikacja transportu i ogrzewania przyspiesza, a co ósmy samochód sprzedawany na całym świecie jest obecnie elektryczny, a prawie 3 miliony pomp ciepła ma zostać sprzedanych w 2022 r. w samej Europie – w porównaniu z 1,5 mln w 2019 r. – ponieważ stają się one coraz bardziej opłacalnym źródłem ogrzewania.
Miliardy na e mobilność w USA, Europie i Azji
Ten rok upłynął pod znakiem kilku znaczących zapowiedzi polityki i wydatków, które wskazują na dalsze inwestycje w efektywność i postęp w nadchodzących latach. Należą do nich ustawa o redukcji inflacji w Stanach Zjednoczonych, plan Unii Europejskiej REPowerEU i japoński program zielonej transformacji (GX), które w nadchodzących latach wydadzą setki miliardów dolarów na bardziej wydajne budynki, samochody i przemysł. Pakiety te – podobnie jak większość inwestycji w efektywność energetyczną w szerszym ujęciu – koncentrują się jednak na gospodarkach rozwiniętych i potrzebne są znacznie większe inwestycje w gospodarkach wschodzących i rozwijających się.
