Na początku były zegarki

Historia marki Smart sięga lat 90. XX wieku i jest wynikiem współpracy niemieckiej firmy motoryzacyjnej Daimler AG oraz szwajcarskiego koncernu przedsiębiorstw produkujących zegarki – Swatch. Pomysł stworzenia małego, miejskiego pojazdu o innowacyjnym designie i nowatorskim podejściu do mobilności miejskiej narodził się w wyniku wspólnych działań tych dwóch firm.

W 1994 roku Nicolas Hayek, założyciel Swatch Group, zaproponował pomysł stworzenia mikrosamochodu, który byłby nie tylko praktyczny i miejski, ale także modny i ekologiczny. Wspólnie z Daimlerem rozpoczęto prace nad projektem, a w 1997 roku w salonie samochodowym we Frankfurcie po raz pierwszy zaprezentowano prototyp o nazwie “Swatchmobile” – kompaktowy pojazd o nietypowym, kwadratowym kształcie i dwumiejscowym wnętrzu.

Wkrótce potem, w 1998 roku, Smart, co jest skrótem od “Swatch Mercedes Art”, został oficjalnie wprowadzony na rynek jako marka specjalizująca się w produkcji małych, miejskich samochodów. Pierwszym modelem był Smart City-Coupé, znany później jako Smart Fortwo. Charakteryzował się on nad wyraz kompaktowymi rozmiarami, łatwością parkowania w miejskich warunkach oraz efektywnym wykorzystaniem miejsca wewnątrz pojazdu. Zaryzykujemy stwierdzenie, że każdy choć raz widział kiedyś Smarta zaparkowanego w poprzek ulicy w ciasnej luce pomiędzy zaparkowanymi równolegle do jezdni samochodami.

Smart zdobył popularność przede wszystkim wśród mieszkańców dużych metropolii, dla których mobilność miejska i łatwość parkowania były kluczowymi kryteriami. W kolejnych latach firma rozwijała swoją ofertę o różne modele, w tym Smart Forfour – większy, czteromiejscowy samochód oraz Smart Roadster – stylizowany na sportowy, dwuosobowy roadster.

Mimo że Smart spotkał się z pewnymi wyzwaniami rynkowymi, zwłaszcza związanymi z konkurencją i zmieniającymi się trendami konsumenckimi, marka zdołała utrzymać swoją pozycję jako producent innowacyjnych i ekologicznych pojazdów miejskich. Wprowadzenie wersji z napędem Electric drive w 2012 roku i kompletna rezygnacja z napędów spalinowych w roku 2020 – powstanie Smarta EQ Fortwo i Smarta EQ Forfour, było wyjątkowym na skalę globalną krokiem w stronę elektryfikacji mobilności. Była to pierwsza firma motoryzacyjna, która w stu procentach przerzuciła się na produkcję aut zeroemisyjnych.

W 2020 roku Mercedes ogłosił partnerstwo z chińskim producentem samochodów Geely, co miało przyspieszyć rozwój marki Smart, poszerzyć jej obecność na rynkach globalnych, ale tym samym oznaczało to początek wycofywania się marki z Europy. Od 2024 roku Smarty są produkowane wyłącznie na rynek azjatycki.

Elektryczne Smarty

Smart EQ Fortwo:

Smart Fortwo II Electric Drive (2012-2014)

Była to pierwsza masowo produkowana wersja elektryczna Smarta Fortwo. Wersja dysponowała baterią o pojemności 17 kWh i mocą 75 KM, zasięg na jednym ładowaniu był ograniczony, ale model ten zyskał popularność wśród miejskich kierowców. Dostępny w klasycznym nadwoziu nazywanym coupé oraz w nadwoziu typu cabrio.

Smart Fortwo III Electric Drive (2014-2019)

Pojawiły się udoskonalenia w zakresie technologii akumulatorów, co przekładało się na zwiększony zasięg. Nowa jednostka dysponowała mocą 82 KM i choć pojemność baterii pozostała taka sama, to poprawiono wydajność, ładowanie stało się szybsze, wprowadzono również bardziej zaawansowane systemy bezpieczeństwa. Tak jak poprzednik dostępny w tradycyjnym nadwoziu, jak i w wersji cabrio.

Smart EQ Fortwo (2020-2024)

Zmieniono oznaczenie na „EQ”, miało to związek z rebrandingiem marki, ale napęd pozostał ten sam. Od tego momentu cała gama Smartów miała napędy wyłącznie elektryczne.

Smart EQ Forfour:

Smart Forfour II Electric Drive (2017-2019)

Elektryczna wersja większego modelu Smarta, Forfour, który był po prostu wydłużoną wersją Fortwo. Dostępny z tym samym napędem co mniejszy model, wprowadzono podobne udoskonalenia, zwiększono zasięg i wydajność. Dostępny tylko w nadwoziu typu hatchback

Smart EQ Forfour (2020-2023)

Zmieniono oznaczenie z Electric drive na „EQ”, ale mechanicznie samochód pozostał praktycznie ten sam. Wprowadzono jedynie zmiany stylistyczne, które jednak nie odbiegały od utartej przez lata estetyki modelu.

Dane techniczne i cena

Smart EQ Fortwo był swego czasu najtańszym samochodem elektrycznym. W 2020 r., gdy model ukazał się na rynku, jego ceny zaczynały się od 96 100 zł w wersji podstawowej, a za Smarta EQ Fortwo Cabrio w bazowej odmianie musieliśmy zapłacić 110 700 zł. Jeśli chodzi o model EQ Forfour to wyjściowa cena wynosiła 98 400 zł.

Stylistyka i wnętrze

Najnowsze Smarty EQ wciąż zachowują typową dla marki estetykę, jednakże w unowocześnionej odsłonie typowej dla samochodów elektrycznych. Najbardziej widoczną zmianą była nowa atrapa grilla, przez co zmienił się „wyraz twarzy” tych mikrosamochodów. Były one również dostępne z w pełni LED-owym oświetleniem. We wnętrzu pojawiły się nowe ekrany i systemy informacyjno-rozrywkowe. Każdy Smart posiadał w standardzie: automatyczną klimatyzację, radio cyfrowe DAB, tempomat, aktywnego asystenta hamowania (Active Brake Assist), fotel kierowcy z regulacją wysokości oraz pokładową ładowarkę AC o mocy 4,6 kW (mocniejsza ładowarka o mocy 22 kW była dodatkowo płatna). Powiększono również schowki, wykorzystując dostępną przestrzeń do maximum. Ciekawym dodatkiem była również aplikacja na telefon zintegrowana z samochodem, o nazwie „Ready to”, w której znaleźć mogliśmy informacje o aktualnym stanie pojazdu.

Opinie

Zacznijmy od tego, że elektryczne Smarty są samochodami dla dosyć mocno skonkretyzowanej grupy docelowej. Miały też one ściśle określoną funkcję – być komfortowym, ergonomicznym i ekonomicznym środkiem transportu po mieście. Żaden z inżynierów nie zakładał, że ktoś będzie używał tych samochodów do jazdy po dłuższych trasach. Oddala nam to największy zarzut kierowany wobec Smartów, czyli ich skromny zasięg. Jednak, gdy uwzględnimy powyższe kryterium to możemy uznać, że jest on wystarczający. Nawet w ciągu intensywnego przemieszczania się po mieście w ciągu całego dnia raczej nie wyjeździmy więcej niż pozwala nam na to Smart (130 km). Użytkownicy wskazują również na problem związany z rebrandingiem marki. Ich zdaniem marka straciła na swojej awangardowej, utrzymanej w duchu dążenia do pewnej “luksusowości”, naturze. Po aliansie z Renault, możemy znaleźć we wnętrzu samochodu wiele elementów wykończenia typowych dla Dacii (należącej do grupy Renault), przez co samochód stał się nieco tandetny i nudny. Natomiast największą i niepodważalną zaletą Smartów, dalej pozostaje ich kompaktowość, zwrotność i łatwość w parkowaniu. Atrybuty niezastąpione dla stałych bywalców centrów dużych miast.

Maksym Berger