Prawo do zmiany. Więzienie za przekroczenie prędkości?

Taryfikator mandatów z wyższymi stawkami za większość wykroczeń obowiązuje od 1 stycznia 2022 roku. Czy wpłynęło to na poprawę bezpieczeństwa na drogach? Statystyki wypadków w ostatnich latach, według danych Komendy Głównej Policji, prezentują się następująco:

Jak widać, liczba wypadków w 2024 r. nieco wzrosła, podobnie jak liczba ofiar i rannych. Wciąż mówimy o liczbach, które mogą przerażać, ale stanowią duży spadek względem dawniejszych, „ciemnych” czasów na polskich drogach. Nie zmienia to faktu, że głośne medialnie sprawy, takie jak wypadek na A1 czy na Trasie Łazienkowskiej w Warszawie, w których zginęli ludzie, a powodem była brawura, wzbudzają dyskusje na temat tego, czy za pewne wykroczenia kary nie powinny być jeszcze surowsze.

Zmiany prawa 2025

Jak podano na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego, przedłożony przez Ministra Sprawiedliwości. „Nowe przepisy przewidują kary dla osób, które biorą udział w nielegalnych wyścigach czy rajdach, odbywających się na drogach.

Chodzi np. o tzw. driftowanie i akrobacje na motocyklach. Udział w takich imprezach (jako widz) nie będzie traktowany jako przestępstwo. Projekt zakłada także wyższe kary za brawurową, niebezpieczną jazdę. Z ruchu drogowego wyeliminowani zostaną także recydywiści, z wielokrotnymi zakazami prowadzenia pojazdów” – opisano.

Co się zmieni w prawie?

Najważniejsze rozwiązania (cytat za KPRM):

Wprowadzona zostaje definicja nielegalnego wyścigu. Będzie to: rywalizacja co najmniej dwóch kierowców, którzy chcą pokonać określony odcinek drogi w jak najkrótszym czasie i z naruszeniem zasad bezpieczeństwa drogowego, albocelowe wprowadzenie pojazdu w poślizg lub doprowadzenie do utraty styczności z nawierzchnią, chociażby jednego z kół pojazdu, wykonane w trakcie ogólnodostępnego zgromadzenia, bez wymaganego zezwolenia.

Chodzi o tzw. driftowanie, czyli jazdę z celowym poślizgiem kół oraz wykonywanie na motocyklu tzw. wheelie, czyli jazdy na jednym kole. Za organizację lub udział w nielegalnych wyścigach grozić będzie kara od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.

Taka sama kara będzie także grozić za prowadzenie pojazdu poza nielegalnym wyścigiem, ale w sposób brawurowy i stwarzający zagrożenie. Chodzi o rażące naruszenie zasad bezpieczeństwa na drodze, przekroczenie dopuszczalnej prędkości co najmniej o połowę na autostradzie lub drodze ekspresowej albo co najmniej dwukrotnie na innej drodze oraz stworzenie zagrożenia bezpieczeństwa innej osoby.

Jeśli kierowca spowoduje wypadek śmiertelny albo ciężki uszczerbek na zdrowiu innej osoby – będzie podlegał karze od roku do 10 lat pozbawienia wolności.

Przepis ten będzie dotyczył osób, które uczestniczą w nielegalnym wyścigu, prowadzą pojazd w sposób brawurowy lub naruszają zakaz prowadzenia pojazdów.

Zaostrzone zostają również przepisy dotyczące przepadku pojazdów.

Przepadek będzie możliwy także jeśli sprawca był trzeźwy, ale kierował pojazdem pomimo obowiązującego zakazu.

Z ruchu drogowego wyeliminowani zostaną recydywiści, z wielokrotnymi zakazami prowadzenia pojazdów.

W przypadku naruszenia zakazu prowadzenia pojazdów sąd będzie mógł warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

Nowe przepisy przewidują także, że sąd będzie mógł fakultatywnie zdecydować o przepadku pojazdu, gdy kierowca będzie mieć od 0,5 do 1,5 promila alkoholu we krwi.

Jeśli stężenie alkoholu we krwi będzie przekraczać 1,5 promila, orzeczenie konfiskaty pojazdu będzie obowiązkowe.

Zmiany będą dotyczyły również wprowadzenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów, w przypadku skazania za niestosowanie się do orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów.

Nowe rozwiązania zakładają ponadto podniesienie dolnej granicy świadczenia pieniężnego, które orzekane jest obowiązkowo za niestosowanie się do zakazu prowadzenia pojazdów – z 5 tys. zł do 10 tys. zł.

Projekt przewiduje także podwyższenie dolnej granicy grzywny – do 1 tys. zł za tamowanie lub utrudnianie ruchu przez osobę, która uczestniczy w nielegalnym zgromadzeniu.

Kontrowersyjne zmiany?

Zmiany mogą budzić kontrowersje – chodzi tu głównie o możliwą karę więzienia za szybką jazdę po drogach ekspresowych i autostradach. Pytanie brzmi – jakie dodatkowe działania podczas tej jazdy mogą sprawić, że sytuacja zostanie uznana za rażące naruszenie bezpieczeństwa i zagrażanie innym. Czy chodzi o niebezpieczne wyprzedzanie np. poboczem, jazdę „na zderzaku” itd, czy wystarczy już samo poruszanie się z dużą prędkością obok innych, wolniej jadących aut? Wygląda na to, że będzie tu spore pole do interpretacji konkretnego zdarzenia.

Interesujące może być też rozwiązanie kwestii konfiskaty aut pijanym kierowcom, którzy nie spowodowali wypadków (choć nieobowiązkowa przy niższych stężeniach alkoholu). Jeśli chodzi o sprawę osób łamiących zakazy – nietrudno zwątpić w to, czy kolejne zaostrzenia przepisów cokolwiek dadzą. Z tą grupą przestępców trudno „wygrać”, a problem jest naprawdę duży.

Nowe przepisy mają wejść w życie zasadniczo po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

PMA

KNM 2025: Katowice tegoroczną stolicą elektromobilności. Nowości, trendy, wyzwania. Przyszłość jest bezemisyjna – zobacz!