Luksemburg, znany jako Wielkie Księstwo Luksemburga, to niewielkie państwo w Europie Zachodniej o powierzchni 2 595 km², zamieszkane przez 672 050 osób (dane na 2024 rok). Kraj należy grupy krajów Beneluxu, czyli trzech sąsiadujących ze sobą monarchii: Belgii, Holandii i właśnie Luksemburga. Graniczy z Francją, Niemcami i Belgią. Jest członkiem Unii Europejskiej od 1958 roku, przyjął euro jako swoją walutę już w 1999 roku a cztery lata wcześniej wszedł należy do strefy Schengen.
Jest to monarchia konstytucyjna, w której głowa państwa – wielki książę – pełni głównie funkcje reprezentacyjne, a władza wykonawcza należy do rządu z premierem na czele. Parlament składa się z 60 deputowanych wybieranych co 5 lat. Luksemburg to również jedno z trzech miast (obok Brukseli i Strasburga), w których mieszczą się oficjalne siedziby instytucji europejskich.
Gospodarka i infrastruktura
Luksemburg cechuje się jednym z najwyższych PKB na mieszkańca w Unii Europejskiej, wynoszącym 89 800 euro, co znacząco przewyższa unijną średnią wynoszącą 37 600 euro. Mimo niewielkiego udziału w całkowitym PKB UE (0,5 proc.), kraj ma strategiczne znaczenie dzięki swoim kluczowym sektorom gospodarczym – zwraca uwagę Eurostat. Z danych Polskiego Informatora Ekonomicznego wynika, że od kilku lat, kraj plasuje się w pierwszej dziesiątce rankingów, takich jak World Competitiveness Ranking czy Index of Economic Freedom. Z aktywami w zarządzaniu o wartości ponad 4,3 biliona euro, jest największym centrum funduszy inwestycyjnych w Europie i drugim co do wielkości na świecie – na terenie Księstwa jest ponad 3600 funduszy inwestycyjnych.
Ponadto Luksemburg jest liderem w dziedzinie technologii satelitarnej i cyfryzacji, a także dynamicznie rozwijającym się centrum logistycznym. Warto wspomnieć, że około 200 000 pracowników codziennie dojeżdża do pracy w Luksemburgu z krajów sąsiednich, takich jak Francja, Niemcy i Belgia, co podkreśla międzynarodowy charakter tamtejszego rynku.
Jest i także przysłowiowa łyżka dziegciu, bo mimo licznych atutów, takich jak rozwinięta infrastruktura cyfrowa i wysoka produktywność pracowników, Luksemburg zmaga się również z wyzwaniami, takimi jak wysokie koszty pracy czy stosunkowo niski poziom dywersyfikacji gospodarczej. Kraj posiada także najwyższy poziom korporacyjnego długu w strefie euro, wynoszący 320 proc. PKB. Niemniej stabilność gospodarcza i otwartość na rynki międzynarodowe sprawiają, że Luksemburg – w dalszym ciągu –utrzymuje czołowe miejsca w światowych rankingach konkurencyjności.
Sektor motoryzacyjny
Nie tylko finanse są numerem jeden w gospodarce tego niedużego kraju, bo księstwo od lat pełni rolę kluczowego ośrodka przemysłu motoryzacyjnego. Na jego terenie działają takie firmy jak Goodyear (fabryka w Dudelange) czy BorgWarner (w Hautcharage). Przemysł motoryzacyjny rozwija się także w obszarze produkcji komponentów, takich jak szyby samochodowe oraz zaawansowane systemy wspomagania kierowcy (ADAS) i interfejsy człowiek-maszyna. Dzięki tym działaniom kraj umacnia swoją pozycję na globalnym rynku motoryzacyjnym. Jednocześnie Luksemburg kładzie nacisk na innowacyjność i zrównoważony rozwój, co sprawia, że jego przemysł motoryzacyjny odgrywa ważną rolę w gospodarce kraju.
Wskazówki dla kierowców
Wybierając się do Luksemburga, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów związanych z prowadzeniem pojazdu. Co oczywiste – przepisy ruchu drogowego wymagają zapinania pasów bezpieczeństwa zarówno na przednich, jak i tylnych siedzeniach, a dzieci do lat trzech muszą podróżować w odpowiednich fotelikach. Kierowcy powinni mieć w samochodzie kamizelki odblaskowe, a korzystanie z telefonu komórkowego podczas jazdy jest zakazane. Dozwolony poziom alkoholu we krwi wynosi maksymalnie 0,5 promila.
W okresie jesienno-zimowym obowiązkowe są opony zimowe w przypadku wystąpienia zimowych warunków pogodowych. Akceptowane są także opony całoroczne oznaczone symbolami „MS”, „M+S” lub „M&S”. Brak odpowiedniego ogumienia grozi mandatem w wysokości około 75 euro. Należy także pamiętać, że znaczne przekroczenie prędkości może prowadzić do natychmiastowego zatrzymania prawa jazdy czy czasowego zatrzymania pojazdu przez policję. Dla kierowców spoza Luksemburga mandat za wykroczenie musi być opłacony na miejscu.
Parkowanie w centrum stolicy może być wyzwaniem, ale dobrze oznaczona sieć parkingów ułatwia znalezienie wolnego miejsca. Wszystkie parkingi są płatne, a samochody z instalacją gazową nie mogą parkować w podziemnych garażach. Warto również pamiętać o rozbudowanej sieci fotoradarów. Polskie prawo jazdy jest akceptowane, a zameldowani w Luksemburgu mogą dokonać rejestracji dokumentu w lokalnym urzędzie.
Co ciekawe, komunikacja publiczna (autobusy, pociągi i tramwaje) jest w Luksemburgu darmowa. Nie dotyczy to jedynie wagonów tzw. pierwszej klasy. W stolicy działa system rowerów miejskich. W ramach wykupionego abonamentu można używać roweru przez 30 minut, po tym czasie naliczana jest dodatkowa opłata. W całym mieście znajdują się parkingi dla jednośladów, na których można oddać lub wypożyczyć rower miejski.
Polski MSZ przypomina także, że polisy polskich towarzystw ubezpieczeniowych są na miejscu uznawane. Zielona karta nie jest obowiązkowa. Uznaje się za to, że pojazd zarejestrowany w Polsce – tak jak w przypadku rejestracji w innych krajach UE – ma obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Zielona karta nadal może jednak służyć jako międzynarodowy dowód ubezpieczenia, który w razie wypadku ułatwia uzyskanie odszkodowania. Inne ubezpieczenia są zalecane, ale nie obowiązkowe.
Przemysł motoryzacyjny i kluczowe firmy
Luksemburg ma długą tradycję w przemyśle motoryzacyjnym, zwłaszcza w zakresie rozwoju i produkcji podzespołów samochodowych. Na jego terenie działają globalni dostawcy komponentów, którzy prowadzą tu swoje europejskie siedziby sprzedaży oraz centra badawczo-rozwojowe. Do najważniejszych firm należą – wcześniej wspomniany – Goodyear, globalny lider w produkcji opon i technologii związanej z mobilnością, IEE, specjalizujący się w inteligentnych czujnikach i systemach dla przemysłu motoryzacyjnego, Carlex, producent szyb samochodowych, BorgWarner, dostawca systemów napędowych i komponentów dla pojazdów spalinowych oraz elektrycznych, Webasto, producent systemów dachowych oraz technologii zarządzania ciepłem w pojazdach, ArcelorMittal, światowy gigant w produkcji stali, dostarczający lekkie i wytrzymałe materiały dla przemysłu motoryzacyjnego czy Cebi International, specjalizujący się w produkcji komponentów elektronicznych i mechanicznych dla samochodów. Kluczową rolę w sektorze odgrywają także takie firmy jak Siemens czy Faurecia.
Według firmy Luxinnovation (kreującej sprzyjające warunki dla rozwoju tej branży) sektor motoryzacyjny w Luksemburgu jest dynamiczny i obejmuje około 700 firm zajmujących się mobilnością drogową. Większość z nich to małe przedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 50 pracowników, które funkcjonują średnio przez 16 lat. Struktura działalności w sektorze przedstawia się następująco: 58 proc. firm uznaje motoryzację i mobilność za swoją główną działalność, 27 proc. firm zajmuje się tym sektorem jako działalnością drugorzędną, a 15 proc. firm, czyli około 101 przedsiębiorstw, świadczy usługi wspierające rozwój inteligentnej i zrównoważonej mobilności.
Sumarycznie, sektor automotive generuje obroty na poziomie 1,5 miliarda euro, a dodatkowe 2,5 miliarda euro przeznaczane jest na działalność centrów badawczo-rozwojowych. Około 10 000 pracowników, w tym 2 500 specjalistów w dziedzinie badań i rozwoju, wspiera rozwój sektora, korzystając z międzynarodowego doświadczenia ekspertów z Niemiec, Francji i Włoch – czytamy w raporcie Luxinnovation.
Innowacje
A propos innowacji, Luksemburg jest m.in. członkiem założycielem transgranicznego klastra motoryzacyjnego Autoregion, który umożliwia rozwój współpracy międzyregionalnej w sektorze. Produkty luksemburskich firm motoryzacyjnych są eksportowane na pięć kontynentów, co świadczy o międzynarodowym charakterze branży. Kluczowe kompetencje luksemburskiego sektora obejmują m.in. aerodynamikę pojazdów, wcześniej wspomniane technologie ADAS (automatyczna jazda), systemy HMI, układy napędowe (silniki spalinowe, BEV, HEV) oraz rozwiązania związane z łącznością i mobilnością.
Kraj aktywnie angażuje się też w rozwój elektromobilności, cyfryzacji i analityki danych. Centrum Kompetencji E-Bus (EBCC), utworzone we współpracy z Volvo Bus Corporation, prowadzi badania i rozwój w zakresie e-mobilności, a inicjatywa CHARGY wspiera infrastrukturę ładowania pojazdów elektrycznych. Testowanie transgraniczne, obejmujące trasy o długości 700 km z wieloma przekroczeniami granic, pozwala na zaawansowane badania nad inteligentną mobilnością, która znajdzie zastosowanie w pozostałych krajach Starego Kontynentu. W księstwie badane i wdrażane (na skalę testową) są również nowoczesne rozwiązania infrastrukturalne, takie jak mapowanie HD, czujniki optyczne czy komunikacja C2X, które zwiększają bezpieczeństwo w ruchu drogowym.
W Luksemburgu rozwija się także Kampus Innowacji Mobilności, który jako publiczno-prywatne partnerstwo wspiera badania i rozwój w zakresie zielonej, połączonej i autonomicznej mobilności. Kampus o powierzchni 14 hektarów, z czego 8 hektarów jest dostępnych dla inwestorów, ma docelowo obsługiwać 4 000 inżynierów i naukowców. Dzięki konkurencyjnemu klimatowi biznesowemu, wykwalifikowanej kadrze oraz łatwemu dostępowi do rynków europejskich, luksemburski sektor motoryzacyjny nieustannie wzmacnia swoją pozycję w Europie i na świecie – wynika z informacji zebranych przez KPMG.
Ekosystem
Według Ministerstwa Gospodarki Luksemburga elektromobilność pełni kluczową rolę w osiąganiu celów Zintegrowanego Krajowego Planu Energii i Klimatu (NECP). Sektor istotnie przyczynia się do redukcji emisji gazów cieplarnianych, ograniczenia zużycia energii w transporcie oraz zmniejszenia lokalnych zanieczyszczeń powietrza i poziomu hałasu. NECP zakłada, że do 2030 roku aż 49 proc. floty samochodowej będzie elektryczna, co wymaga odpowiedniej infrastruktury ładowania na różnych poziomach.
Podstawową infrastrukturą publicznego ładowania w Luksemburgu jest system „Chargy”, obejmujący 800 stacji, zlokalizowanych na parkingach publicznych, Park-and-Ride oraz innych, kluczowych dla kierowców miejscach. W ramach sieci funkcjonuje również 88 stacji „Super Chargy”, które oferują wysokowydajne ładowanie i są zasilane w 100 proc. odnawialną zieloną energią elektryczną.
Co więcej, Ministerstwo Gospodarki zapowiada dalsze wspieranie prywatnych projektów mających na celu rozbudowę infrastruktury ładowania. Dodatkowo zapewniono wsparcie finansowe dla właścicieli pojazdów elektrycznych w ramach Rozporządzenia Wielkiego Księcia z 19 sierpnia 2020 roku. Dotacje te pozwalają na instalację prywatnych punktów ładowania, co znacząco zwiększa komfort użytkowników elektromobilności.
Kompleksowe rozwiązania, takie jak systemy ładowania publicznego, prywatne ładowarki oraz infrastruktura dedykowana flotom firmowym, tworzą spójny ekosystem. Dzięki takim inicjatywom Luksemburg skutecznie realizuje swoje założenia dotyczące elektromobilności, wspierając jednocześnie transformację sektora transportowego w kierunku zrównoważonego rozwoju – chwali się resort gospodarki.
Aktualnie, według danych Europejskiego Obserwatorium Paliw Alternatywnych (EOPA), na koniec czwartego kwartału 2024 roku, w księstwie funkcjonowało łącznie 2 310 ładowarek typu AC, czyli tzw. wolnych oraz 341 typu DC, czyli tzw. szybkich.
Rynek w liczbach
Rynek samochodowy w Luksemburgu w 2024 roku odnotował spadek o 4,9 proc., osiągając sprzedaż na poziomie 46 485 pojazdów. W segmencie pojazdów elektrycznych również zauważono korektę spadkową – o 3,3 proc., co utrudnia realizację ambitnych celów rządowych związanych z elektromobilnością. Mimo to pojazdy bateryjne stanowiły 9,65 proc. całkowitej sprzedaży. Tesla utrzymała pozycję lidera wśród marek, choć jej sprzedaż także spadła o 10,3 proc. Kolejne miejsca zajęły Volkswagen i Audi, które również odnotowały zmiany w dynamice sprzedaży – donosi portal focus2move.com.
Wśród wszystkich marek samochodowych Volkswagen zajął w ubiegłym roku pierwsze miejsce ze sprzedażą 5 934 egzemplarzy (+1,9 proc.), a BMW, dzięki wzrostowi o 10,5 proc., zbliżyło się do pozycji lidera, osiągając sprzedaż na poziomie 5 428 sztuk. Mercedes i Audi znalazły się na kolejnych miejscach, jednak obie marki odnotowały spadki sprzedaży – odpowiednio o 7,4 proc. i 13 proc. Warto również zauważyć dynamiczny wzrost Volvo (+20,3 proc.), które uplasowało się na dziewiątym miejscu.
Trendy rynkowe wskazują na umiarkowany wzrost gospodarczy Luksemburga w nadchodzących latach, co może wpłynąć na poprawę sytuacji w branży motoryzacyjnej. Oczekuje się, że inwestycje publiczne w transformację cyfrową i zieloną oraz spadające stopy procentowe będą wspierać rozwój rynku. Niemniej wyzwania, takie jak zakłócenia w globalnym łańcuchu dostaw i wysokie koszty pojazdów elektrycznych, nadal stanowią istotne bariery – zwraca uwagę portal focus2move.com.
Warto dodać, że średnioterminowe dane historyczne pokazują, że rynek samochodowy w Luksemburgu był stosunkowo stabilny przed pandemią, osiągając szczyt w 2019 roku z wynikiem 54 749 sprzedanych pojazdów. Mimo to w opinii branżowych ekspertów – elektromobilność pozostaje kluczowym elementem strategii rozwoju, choć osiągnięcie celów wymaga dalszych inwestycji w infrastrukturę ładowania oraz wsparcia dla konsumentów.
„Marchewka”
Luksemburg wprowadził szereg zachęt, aby wspierać rozwój sektora e-mobility i zwiększyć popularność pojazdów elektrycznych oraz napędzanych paliwami alternatywnymi. System ulg i dotacji obejmuje korzyści podatkowe zarówno dla osób prywatnych, jak i firm, a także wsparcie finansowe na zakup pojazdów i rozwój niezbędnej infrastruktury. Te działania są powiązane z planami rządowymi i mają na celu dekarbonizację sektora transportu.
W praktyce korzyści podatkowe dla użytkowników pojazdów elektrycznych obejmują obniżenie podatku na podstawie emisji CO2, co sprawia, że minimalny podatek dla samochodów w pełni elektrycznych (BEV) wynosi jedynie 30 euro. Przedsiębiorstwa mogą również skorzystać z możliwości odliczenia od dochodu korporacyjnego kosztów związanych z użytkowaniem samochodów służbowych w oparciu o ich emisję CO2. Tu warto nadmienić, że od 2025 roku ulgi podatkowe będą dostępne wyłącznie dla pojazdów elektrycznych BEV oraz pojazdów z ogniwami paliwowymi (FCEV), co ma jeszcze bardziej zachęcić firmy do inwestycji w zeroemisyjne floty.
Z kolei dotacje na zakup pojazdów elektrycznych przewidują wsparcie finansowe w wysokości 8 000 euro dla samochodów BEV z zużyciem energii elektrycznej mniejszym niż 18 kWh na 100 km (dla pojazdów przekraczających ten próg dotacja zmniejsza się do 3 000 euro). Dotacje są również dostępne dla pojazdów FCEV oraz lekkich pojazdów użytkowych. Dodatkowe wsparcie w wysokości do 1 000 euro przysługuje na zakup motocykli elektrycznych i czterokołowców, co pokrywa maksymalnie 50 proc. ich ceny zakupu.
Zachęty rejestracyjne przewidują obniżkę podatku administracyjnego dla pojazdów elektrycznych, które wynoszą jedynie 50 proc. standardowej stawki. Dzięki temu rejestracja pojazdów zeroemisyjnych staje się bardziej opłacalna i łatwiejsza dla konsumentów.
Wszystkie te działania pokazują spójne zaangażowanie Luksemburga w rozwój elektromobilności oraz transformację transportu na bardziej zrównoważony. Tym bardziej, że ten system ulg i dotacji jest corocznie aktualizowany – nowe przepisy i zachęty na rok 2025 zostaną opublikowane w kwietniu tego roku, aby dostosować się do zmieniających się potrzeb rynku i technologii.
Reasumując
Luksemburg, choć niewielki, pokazuje, że wielkie zmiany zaczynają się od małych kroków. Dzięki ambitnym celom, innowacyjnym rozwiązaniom i kompleksowemu wsparciu dla elektromobilności, księstwo staje się wzorem dla innych państw w dążeniu do zrównoważonego transportu. W erze, w której elektromobilność jest kluczem do przyszłości, Luksemburg udowadnia, że nawet najmniejsze kraje mogą prowadzić „wielkie rewolucje transportowe”. Czy reszta Europy podąży jego śladem? Czas pokaże, ale jedno jest pewne – Luksemburg już dziś jedzie pełną parą w kierunku zielonej przyszłości.
Oskar Włostowski
