Słowenia, niewielki kraj Europy Środkowej, odgrywa coraz większą rolę w transformacji motoryzacyjnej ku bardziej zrównoważonym i ekologicznym rozwiązaniom. Położona w sercu europejskiego kontynentu, granicząca z Włochami, Austrią, Węgrami i Chorwacją, Słowenia jest strategicznie usytuowana na trasach głównych szlaków komunikacyjnych Europy. Jej największe miasta, takie jak stolica Lublana, Maribor czy Celje, stanowią centra aktywności gospodarczej i infrastrukturalnej kraju. Słowenia, licząca około 2,1 miliona mieszkańców, jest członkiem Unii Europejskiej od 2004 roku i od tamtej pory aktywnie uczestniczy w europejskich inicjatywach na rzecz zrównoważonego rozwoju, w tym elektromobilności.

Sieć dróg ekspresowych i autostrad

Pomimo niewielkiej powierzchni, Słowenia dysponuje dobrze rozwiniętą siecią dróg ekspresowych i autostrad, co sprzyja rozwojowi elektromobilności. Sieć autostrad, znana jako „avtoceste”, liczy około 700 km i stanowi ważną część europejskiego systemu transportowego, łącząc kluczowe miasta i regiony Słowenii z sąsiednimi krajami. Autostrady są dobrze utrzymane, a w ostatnich latach Słowenia zainwestowała również w rozbudowę infrastruktury dla samochodów elektrycznych wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych. Stacje ładowania są obecne na większości autostrad i głównych tras, co umożliwia łatwe poruszanie się pojazdami elektrycznymi na dłuższych dystansach. Z uwagi na strategiczne położenie, rozbudowa tej infrastruktury ma kluczowe znaczenie nie tylko dla Słoweńców, ale także dla tranzytowych użytkowników dróg.

Słowenia stawia na komponenty

Słoweński przemysł motoryzacyjny odgrywa istotną rolę w gospodarce kraju, jednak Słowenia nie jest bezpośrednim producentem dużej liczby pojazdów elektrycznych (BEV). Zamiast tego, kraj koncentruje się na produkcji komponentów dla globalnych koncernów samochodowych. W Słowenii funkcjonuje wiele firm zajmujących się produkcją części i podzespołów do samochodów, w tym dla pojazdów elektrycznych. Do czołowych graczy należą takie przedsiębiorstwa jak Kolektor, które produkują elementy elektryczne i mechaniczne, czy Hidria, która specjalizuje się w technologiach związanych z elektromobilnością, jak np. zaawansowane systemy zarządzania akumulatorami.

Choć Słowenia nie posiada dużych zakładów produkcyjnych samochodów elektrycznych, to ze względu na swoje położenie, wiele komponentów trafia do montowni w innych krajach Unii Europejskiej. Współpraca z międzynarodowymi koncernami, takimi jak BMW czy Volkswagen, umożliwia słoweńskim firmom wkład w globalny rozwój elektromobilności.

Produkcja baterii dopiero raczkuje

Jednym z kluczowych elementów transformacji w kierunku elektromobilności jest produkcja baterii. Choć Słowenia nie jest głównym producentem baterii na skalę europejską, jej rola w łańcuchu dostaw jest istotna.

Firmy takie jak TAB (Tovarna Akumulatorskih Baterij) z siedzibą w Mežicy produkują akumulatory, które są wykorzystywane zarówno w pojazdach elektrycznych, jak i w sektorze energetycznym. Produkcja baterii w Słowenii koncentruje się na rozwijaniu nowoczesnych technologii, a kraj ten stara się być aktywnym uczestnikiem w badaniach i innowacjach związanych z magazynowaniem energii.

Ponadto, Słowenia bierze udział w europejskich inicjatywach, mających na celu zwiększenie produkcji baterii w Europie, takich jak European Battery Alliance. W przyszłości planowane są również inwestycje w większe fabryki, które będą mogły produkować nowoczesne baterie litowo-jonowe na większą skalę.

EV szybko rosną w siłę

W 2023 roku Słowenia odnotowała znaczący wzrost sprzedaży samochodów elektrycznych. Z danych opublikowanych przez Izbę Handlową, przekazanych przez The Slovenia Times, wynika, że liczba nowo zarejestrowanych pojazdów elektrycznych wzrosła o 38,6% w porównaniu do roku poprzedniego, osiągając 12 584 sztuk. Spośród nich 4 330 to w pełni elektryczne samochody osobowe, co stanowi niemal dwukrotny wzrost w stosunku do 2022 roku (88,8% więcej). Samochody elektryczne stanowią obecnie 9% całego rynku motoryzacyjnego w kraju.

Najpopularniejszym modelem elektrycznym w Słowenii okazała się Tesla Model Y, która znalazła 957 nabywców. Na kolejnych miejscach uplasowały się Tesla Model 3 (396 sztuk), Volkswagen ID.4 (286 sztuk) oraz Škoda Enyaq (251 sztuk). Widać więc, że słoweńscy konsumenci coraz częściej wybierają pojazdy o zerowej emisji, wpisując się w europejski trend dążący do zrównoważonego transportu.

Warto również zauważyć, że ogólna liczba zarejestrowanych samochodów w Słowenii w 2023 roku wyniosła 48 923, co oznacza wzrost o 5,6% w porównaniu z rokiem wcześniejszym. Samochody elektryczne stanowiły ponad jedną czwartą całej sprzedaży nowych pojazdów, co świadczy o istotnym udziale tego segmentu w rynku. Jednocześnie zauważalny był spadek sprzedaży hybryd, których liczba zmniejszyła się o 16% do 3 226 sztuk. Najchętniej wybierane modele hybrydowe to przede wszystkim pojazdy Toyoty, z dominującą na rynku Corollą (642 sprzedane egzemplarze), Yaris Cross (610 sztuk) oraz C-HR (230 sztuk).

Wśród wszystkich marek samochodowych w Słowenii liderem sprzedaży pozostaje Volkswagen, który w 2023 roku sprzedał 7 273 pojazdy, co dało mu 14,9% udziału w rynku. Na kolejnych miejscach znalazły się Škoda (5 325 pojazdów, 10,9%) oraz Renault (4 625 pojazdów, 9,5%). Najczęściej wybieranym modelem na rynku była Škoda Octavia (1 694 sprzedanych egzemplarzy), a tuż za nią uplasowały się Renault Clio (1 329 sztuk), Renault Captur (1 146 sztuk), Volkswagen T-Roc (1 133 sztuki) oraz Toyota Yaris Cross (1 115 sztuk).

Publiczne punkty ładowania

Rozbudowa infrastruktury ładowania samochodów elektrycznych w Słowenii jest jednym z kluczowych priorytetów w rozwoju elektromobilności. W kraju funkcjonuje ponad 1500 publicznych stacji ładowania, z czego większość zlokalizowana jest w większych miastach, takich jak Lublana, Maribor i Celje, a także w pobliżu głównych dróg ekspresowych i autostrad. Punkty ładowania oferują różne poziomy mocy, od standardowych ładowarek AC po szybkie ładowarki DC, które umożliwiają naładowanie baterii samochodu w krótszym czasie.

Operatorami infrastruktury ładowania są zarówno lokalne firmy energetyczne, takie jak Petrol, jak i międzynarodowi dostawcy usług ładowania, tacy jak Ionity, który rozbudowuje swoją sieć w całej Europie, w tym również w Słowenii. Dalsza rozbudowa infrastruktury ładowania jest jednym z priorytetów rządu, który zapowiedział wsparcie dla instalacji nowych stacji w ramach funduszy unijnych.

Oszczędność nie tylko na paliwie

Rząd Słowenii aktywnie wspiera rozwój elektromobilności poprzez szereg przywilejów dla właścicieli samochodów elektrycznych (BEV). Jednym z głównych atutów jest zwolnienie samochodów elektrycznych z opłaty rejestracyjnej, która jest obowiązkowa w przypadku pojazdów z silnikiem spalinowym. Ponadto, użytkownicy pojazdów elektrycznych korzystają z obniżonych stawek ubezpieczenia oraz preferencyjnych opłat drogowych, które są istotne w kraju o dobrze rozwiniętej sieci autostrad i dróg ekspresowych.

W miastach, takich jak Lublana, dostępne są dodatkowe korzyści, takie jak bezpłatny lub tańszy parking w centrach miast oraz podobnie jak w Polsce możliwość korzystania z buspasów, co pozwala na omijanie korków. Samochody elektryczne mają również priorytet na specjalnie wyznaczonych strefach parkowania z ładowarkami.

Rządowe wsparcie elektromobilności

Aby przyspieszyć rozwój elektromobilności, rząd Słowenii wprowadził różne formy wsparcia finansowego, zarówno dla osób fizycznych, jak i firm, które decydują się na zakup samochodów elektrycznych. W 2022 roku właściciele samochodów elektrycznych mogli liczyć na jednorazową dotację w wysokości do 4 500 euro na zakup nowego pojazdu elektrycznego. Dodatkowo, możliwe jest uzyskanie wsparcia finansowego na instalację domowych ładowarek, co znacząco obniża koszty korzystania z BEV w codziennym użytkowaniu.

W przypadku firm, dostępne są atrakcyjne ulgi podatkowe dla przedsiębiorstw inwestujących w flotę elektrycznych pojazdów. Przedsiębiorcy mogą odliczyć część kosztów zakupu pojazdów elektrycznych od podstawy opodatkowania, co staje się istotnym argumentem w procesie elektryfikacji firmowych flot transportowych. Subwencje te są finansowane zarówno z budżetu krajowego, jak i z funduszy unijnych przeznaczonych na działania proekologiczne.

Słowenia buduje zieloną przyszłość

Słowenia, podobnie jak inne kraje europejskie, stara się aktywnie działać na rzecz ograniczenia emisji CO2 i zmniejszenia negatywnego wpływu transportu na środowisko. Jednym z kluczowych elementów strategii jest rozwój zrównoważonego transportu, w tym promocja elektromobilności. W tym celu realizowane są różnorodne inicjatywy, które mają na celu zwiększenie liczby samochodów elektrycznych na słoweńskich drogach i zmniejszenie udziału pojazdów spalinowych.

Jednym z istotnych projektów wprowadzonych w stolicy kraju, Lublanie, jest program wspierający elektryfikację taksówek. Miasto stawia na ekologiczne środki transportu, a liczba zarejestrowanych elektrycznych taksówek sukcesywnie rośnie. Władze miejskie planują, że w najbliższych latach wszystkie nowo rejestrowane taksówki będą musiały być zeroemisyjne. Dodatkowo, w ramach inicjatyw prośrodowiskowych, rząd Słowenii we współpracy z partnerami unijnymi realizuje kampanie edukacyjne, które mają na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat korzyści płynących z użytkowania pojazdów elektrycznych. Programy te skierowane są zarówno do osób prywatnych, jak i firm, które mogą skorzystać z dotacji i wsparcia w ramach zielonych inwestycji.

Słowenia, choć niewielka, robi co może, żeby odnaleźć się w transformacji motoryzacyjnej na rzecz elektromobilności w Europie Środkowej. Dzięki dobrze rozwiniętej infrastrukturze drogowej, rosnącej liczbie stacji ładowania oraz szeregu inicjatyw proekologicznych, kraj staje się coraz bardziej przyjazny dla właścicieli pojazdów elektrycznych. Mimo że Słowenia nie jest bezpośrednim producentem samochodów elektrycznych, jej wkład w produkcję komponentów oraz baterii jest istotny dla europejskiego rynku. Rozwój infrastruktury, atrakcyjne subwencje i ulgi podatkowe oraz rosnąca świadomość ekologiczna wśród mieszkańców to kluczowe czynniki, które będą determinować przyszły rozwój elektromobilności w tym kraju.

Maksym Berger