- Szczecin będzie kolejnym polskim miastem w którym będzie obowiązywała strefa czystego transportu (SCT)
- Program pilotażowy ograniczy strefę do Starego Miasta
- Konsultacje społeczne są w toku. Potrwają do 5 stycznia 2026 roku
- Będzie dużo wyjątków. Mieszkańcy i firmy mogą spać spokojnie
- Termin wprowadzenia strefy? Połowa roku 2026
Szczecin przemierza się do SCT – pilotaż
Dziś wiadomo już, że miasto celuje w model pilotażowy i ograniczony terytorialnie, obejmujący przede wszystkim Stare Miasto oraz fragment górnego tarasu. Propozycja obejmuje obszar wyznaczony m.in. ulicami Tkacką, Wyszyńskiego, Małą Odrzańską oraz rejonem Trasy Zamkowej – czyli najstarszą i najbardziej zurbanizowaną część centrum. Realnym terminem wprowadzenia szczecińskiej strefy jest połowa przyszłego roku.
Sama idea SCT w tym mieście nie jest nowa. Szczecin uchwalił tzw. uchwałę intencyjną już w 2024 roku, deklarując gotowość do przygotowania konkretnych zasad. Miasto nie kryło, że wprowadzenie strefy jest jednym z warunków sięgnięcia po fundusze m.in. na nowy tabor tramwajowy. Dopiero jednak teraz – po miesiącach analiz i konsultacji branżowych – zaczyna rysować się realny projekt, z którym zmierzą się mieszkańcy.
Testowy charakter strefy
Proponowany kształt szczecińskiej SCT daleki jest od restrykcyjnych wzorców z niektórych miast zachodniej Europy. Miasto podkreśla, że wariant ma mieć charakter testowy. Stąd dość szeroki katalog wyjątków: dla mieszkańców strefy, dla przedsiębiorców prowadzących tam działalność, dla osób z niepełnosprawnością, a także dla motocykli, pojazdów historycznych czy samochodów służb.
Wstępnie zakłada się też możliwość sporadycznego wjazdu dla samochodów niespełniających norm – np. raz w miesiącu. Ostateczne zasady zależą jednak od wyników konsultacji oraz oceny wpływu regulacji na ruch, transport publiczny i lokalny biznes.
Projekt zakłada, że takie będą pojazdy uprawnione do wjazdu na teren Strefy Czystego Transportu:
1) samochody należące do osób fizycznych, które nabyły abonament lub uiściły opłatę zryczałtowaną lub są uprawnione do postoju z zerową stawką opłaty w Śródmiejskiej Strefie Płatnego Parkowania lub na Płatnym Parkingu Niestrzeżonym Dolny Taras;
2) samochody należące do osób fizycznych rozliczających podatek dochodowy od osób fizycznych w Mieście Szczecin ze wskazaniem miejsca zamieszkania w granicach Strefy;
3) samochody osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, które nabyły abonament w Śródmiejskiej Strefie Płatnego Parkowania.
4) samochody należące do osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, mających siedzibę w granicach Strefy,
5) pojazdy wskazane przez placówki lub osoby, dla których wydano kartę parkingową przysługującą osobom niepełnosprawnym;
6) samochody osobowe
• z silnikami z zapłonem iskrowym – spełniające przynajmniej wymagania europejskiej normy emisji spalin Euro 4 lub wyprodukowane nie wcześniej niż w 2005 r.,
• silnikami z zapłonem samoczynnym – spełniające przynajmniej wymagania europejskiej normy emisji spalin Euro 5 lub wyprodukowane nie wcześniej niż w 2009 r.;
7) pojazdy o masie powyżej 3,5 t.:
• z silnikami z zapłonem iskrowym – spełniające przynajmniej wymagania europejskiej normy emisji spalin Euro IV lub wyprodukowane nie wcześniej niż w 2010 r.,
• z silnikami z zapłonem samoczynnym – spełniające przynajmniej wymagania europejskiej normy emisji spalin Euro VI lub wyprodukowane nie wcześniej niż w 2014 r.;
8) motocykle i czterokołowce;
9) samochody specjalne;
10) pojazdy zabytkowe;
11) wszystkie pojazdy samochodowe niewymienione w pkt 1- 10, nie więcej niż 1 dzień w każdym z miesięcy w ciągu roku kalendarzowego
Kontrola będzie prowadzona na zasadach ogólnych Prawa o ruchu drogowym, na podstawie danych z centralnej ewidencji pojazdów lub specjalnych naklejek na szybach, wydawanych dla uprawnionych do wjazdu pojazdów.
Nie tylko Warszawa
Szczeciński projekt wpisuje się w szerszy krajobraz polskich stref czystego transportu, który z roku na rok gęstnieje. Najbardziej znanym przykładem jest oczywiście strefa w Warszawie, gdzie SCT została formalnie uchwalona w 2023 roku i działa już od 1 lipca 2024 r. Stołeczna strefa obejmuje znaczną część miasta i wprowadza etapowe zaostrzanie wymogów – początkowo bardzo łagodne, tak by realne ograniczenia dotyczyły przede wszystkim najstarszych i najbardziej emisyjnych aut.
Kraków czeka w blokach
Drugim miastem, które uruchomi SCT, jest Kraków. Tamtejsza strefa – mocno krytykowana w początkowej wersji – została złagodzona, a jej wdrożenie przesunięto. Kraków stawia na stopniowe podnoszenie wymogów emisji i szeroki katalog wyłączeń dla mieszkańców, lokalnego biznesu oraz pojazdów specjalnych. Istotna część dyskusji dotyczyła także dostaw i obsługi przedsiębiorstw w centrum, dlatego model krakowski przewiduje dłuższe okresy przejściowe i możliwość elastycznego dostosowania zapisów.
Jednocześnie, w odróżnieniu od Warszawy, w Krakowie za wjazd autem niespełniającym wymogów będzie trzeba zapłacić. Z jednej strony pozwoli to na powiększanie dochodów miasta. Z drugiej – daje to furtkę kierowcom, którzy muszą wjechać.
W ślad za tymi miastami idą kolejne ośrodki: Wrocław, Poznań, Gdańsk, Katowice i Łódź – wszystkie analizują lub przygotowują lokalne warianty SCT. Część z nich, jak Wrocław, jest na etapie konsultacji; inne, jak Poznań, rozważają wprowadzenie strefy dopiero po 2026 roku, gdy będą znane efekty regulacji z Warszawy i Krakowa. SCT jest również jednym z wymogów polityki transportowej UE i samorządy, które będą sięgać po środki unijne na transport publiczny, będą musiały w jakiejś formie uwzględnić tego typu instrument.
Ograniczenia realne, ale nie uciążliwe
Na tle tych doświadczeń propozycja szczecińska prezentuje się jako umiarkowana i przejściowa. Miasto chce sprawdzić, jak ograniczenie ruchu w historycznym centrum wpłynie na jakość powietrza, dostępność komunikacji miejskiej i funkcjonowanie lokalnego biznesu, nie paraliżując jednocześnie codziennego ruchu. Władze podkreślają, że doświadczenia Warszawy i Krakowa – po początkowych kontrowersjach – pokazały, że SCT można wdrażać tak, aby ograniczenia były realne, ale nie uciążliwe.
Najbliższe tygodnie przesądzą o tym, czy Szczecin rzeczywiście zdecyduje się na wprowadzenie strefy od połowy 2026 roku. Jeśli konsultacje pokażą akceptację mieszkańców, a ostateczna uchwała przejdzie przez radę miasta, Stare Miasto stanie się kolejnym fragmentem mapy polskich SCT.
A jeśli projekt okaże się zbyt kontrowersyjny – możliwe jest przesunięcie lub modyfikacja zasad, co również pokazują przykłady innych miast. W każdej z tych wersji Szczecin będzie jednak musiał ustosunkować się do europejskiej polityki transportowej – a SCT, prędzej czy później, stanie się elementem miejskiej codzienności.
Od 2 grudnia 2025 r. do 5 stycznia 2026 r. mieszkańcy będą mogli zgłaszać swoje uwagi do projektu uchwały. Konsultacje będą prowadzone:
1. Online i w formie papierowej
– poprzez formularz dostępny na stronie BIP (https://konsultuj.szczecin.pl),
– mailowo, na adres konsultacje.sct@um.szczecin.pl,
– w formie papierowej, poprzez złożenie ankiety do urny w Urzędzie Miasta przy pl. Armii Krajowej 1.
2. Podczas otwartych spotkań z mieszkańcami:
– 10 grudnia 2025 r., godz. 17:00 – Sala Sesyjna UM Szczecin,
– 11 grudnia 2025 r., godz. 17:00 – Szkoła Podstawowa nr 63, ul. Grodzka 23.
PMA
Fot. EPL
