Tegoroczny Kongres Nowej Mobilności przeszedł już do historii. Co się na nim działo? Jakie tematy poruszali paneliści, co można było obejrzeć w części targowej? I do jakich wniosków można dojść po tej imprezie? Zapraszamy na przegląd.
72 godziny, 400 prelegentów, 160 debat, warsztatów i merytorycznych wystąpień. Do tego około 4000 uczestników, ponad 150 partnerów i wystawców, 15 tysięcy metrów kwadratowych powierzchni wystawienniczej i 190 przedstawicieli mediów. Oto tegoroczny Kongres Nowej Mobilności w liczbach. Odbył się w dniach 24-26 września 2024 roku i po raz kolejny wymienione wyżej wartości sprawiły, że pobito „kongresowy” rekord. Oto wydarzenie, które jest największym poświęconym nowej mobilności w Europie Środkowo-Wschodniej i nabiera coraz większego znaczenia również w skali całej Europy i świata.
To ostatni Kongres w Łodzi
„Spędziliśmy w Łodzi fantastyczne 4 lata. Jako organizacja zrobiliśmy ogromny krok do przodu dzięki temu, że mieliśmy takiego partnera” – powiedział Maciej Mazur, prezes Polskiego Stowarzyszenia Nowej Mobilności podczas uroczystego zamknięcia tegorocznej edycji i przekazania symbolicznego pioruna oznaczającego organizację Kongresu innemu miastu. Edycja w roku 2025 odbędzie się w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM). Kongres rośnie i potrzebna jest większa przestrzeń. Metropolia jest idealna by być gospodarzem nowej edycji wielkiego wydarzenia poświęconemu elektromobilności. „W promieniu 400 km mamy pięć stolic europejskich, najlepsze centrum kongresowe w rejonie, a oprócz tego Śląsk produkuje dużo samochodów, także elektrycznych, ma też największy w Europie zakład recyklingu baterii” – powiedział Maciej Mazur.
Polskie Stowarzyszenie Nowej Mobilności nie opuszcza jednak Łodzi. Tegoroczna edycja New Mobility Experience, czyli imprezy ulicznej, odbędzie się właśnie w tym mieście. Zanim jednak skupimy się na przyszłości, wróćmy do tego, co działo się w Łodzi w tym roku.
Pierwsi goście zaczęli zjeżdżać się do Łodzi jeszcze w poniedziałek
To wtedy ustawiano stoiska, wjeżdżano hitowymi, elektrycznymi nowościami i nanoszono ostatnie poprawki w treści wystąpień. Od poniedziałku pod łódzkimi hotelami można było zobaczyć wyjątkowo dużo aut z zielonymi tablicami rejestracyjnymi z całego kraju. Nie zabrakło także gości z innych państw – nawet takich, którzy przylecieli zza Oceanu.
Kongres rozpoczął się o 11:00 we wtorek. W ceremonii otwarcia wydarzenia uczestniczyli m.in. Prezydent Miasta Łodzi – Hanna Zdanowska, p.o. Dyrektora Dyrekcji ds. Inwestycji, Innowacyjnego i Zrównoważonego Transportu w Komisji Europejskiej, DG MOVE – Eddy Liegeois czy Członek Rady Nadzorczej w Ekoenergetyka – Zbigniew Jagiełło.
Hasło imprezy brzmiało „Beyond Sustainable”
Można je przetłumaczyć jako „dalej do zrównoważonego rozwoju”. Już pierwszy dzień był intensywny. Na pięciu scenach zaplanowano 50 punktów programu. Początek kongresu upłynął pod znakiem kwestii gospodarczych. Uczestnicy panelu „The Recipe for New Mobility Leadership: Political and Economic Forum on Sustainable Development” wskazali instrumenty, które są niezbędne dla wzmocnienia przemysłu nowej mobilności w europejskich i globalnych łańcuchach dostaw. Dyskusja pomiędzy kluczowymi interesariuszami ma zasadnicze znaczenie dla kształtowania polityk i strategii, które są nie tylko technologicznie i ekonomicznie wykonalne, ale także społecznie i ekologicznie zrównoważone. Z kolei uczestnicy panelu „New Mobility Drives the Transformation of the Energy System” rozmawiali o wyzwaniach i korzyściach, jakie niesie za sobą integracja nowej mobilności (w szczególności infrastruktury ładowania) z systemami energetycznymi.
Tematyka panelu „100% eHDV Registrations – How Do We Get There?” objęła wyzwania związane z elektryfikacją transportu ciężkiego, infrastrukturą ładowania przeznaczoną dla elektrycznych ciężarówek, kosztami inwestycji oraz współpracą między sektorem publicznym a prywatnym. Omówione zostały również innowacje w zakresie baterii, nowe modele biznesowe oraz konieczne zmiany w logistyce.
„Nie chcemy tylko, by infrastruktura była przy głównych trasach, autostradach, ale by pokrywała cały kraj. Pracujemy nad ładowaniem megawatowym. Chcemy utrzymać ceny ładowania tak „fair”, jak to możliwe. Wiemy, że transport jest bardzo wrażliwy na ceny ładowania, energii. Rozwój zeroemisyjnego transportu ciężkiego mocno wpłynie na jakość powietrza i emisję CO2 – mocniej niż przemiana wsród pojazdów osobowych. Potrzebujemy transparentności, jasności przepisów i działań” – oto, jak wypowiedziała się podczas tego panelu Managerin Public Funding and Tenders, Nationale Leitstelle Ladeinfrastruktur, NOW GmbH i stanowi to dobre podsumowanie tego, co czeka nas w elektrycznym transporcie ciężkim i co trzeba zrobić, by dało się go wdrożyć.
Interesująca była także część EXPO
To tam można było obejrzeć po raz pierwszy w Polsce takie samochody, jak Ford Capri, Kia EV3, Cupra Tavascan oraz zeroemisyjne ciągniki siodłowe Mercedes-Benz eActros 600, który otrzymał nagrodę „International Truck of the Year 2025”, jak też MAN eTGX. Furorę zrobiła Tesla Cybertruck sprowadzona na Kongres przez EV Repair Garage. Na części wystawienniczej nie zabraknie również Mercedesa-Benz G580 EQ oraz Mercedesa-Benz EQV.
Pierwszy dzień Kongresu Nowej Mobilności 2024 zwieńczy Welcome Party, na której PSNM, Grupa IMM oraz Fundacja EV Klub Polska już po raz czwarty uhonorują laureatów konkursu eMobility Media Awards. Podczas wieczoru zostaną również wręczone wyróżnienia dla najbardziej zasłużonych firm zaangażowanych w Kongres Nowej Mobilności.
Drugi dzień upłynął m.in. pod hasłem smart cities
Omówiono również rozwój sektora bateryjnego, zeroemisyjne floty pojazdów, technologie smart charging, magazyny energii, rozwój przemysłu elektromobilności czy innowacyjne rozwiązania techniczne.
Podczas panelu „Greening Corporate Fleets – How Should it Be Done?” prelegenci wymieniali się doświadczeniami, najlepszymi praktykami oraz spostrzeżeniami dotyczącymi wymiany użytkowanych samochodów na elektryczne w firmowych flotach. To złożony proces, wymagający odpowiedniego zaplanowania i realizacji, m.in. w obszarze wyboru sposobu finasowania, bilansowania TCO, szkoleń pracowników, korzystania z programów wsparcia czy też rozbudowy prywatnej infrastruktury ładowania.
Uczestnicy panelu „CEE Smart Cities Leaders” wskazali dotychczasowe osiągnięcia oraz doświadczenia w modernizacji miast, rozwoju zrównoważonego transportu publicznego czy popularyzacji mobilności współdzielonej.
Panel „Energy Storage as the Bridge Between New Mobility and Energy Transformation” został poświęcony roli magazynowania energii w zwiększaniu niezawodności i elastyczności systemu energetycznego, zapewnianiu stabilnego zasilania do ładowania pojazdów elektrycznych, zarządzaniu generacją OZE oraz szczytowym zapotrzebowaniem.
Program drugiego dnia KNM 2024 został również poświęcony najważniejszym zagadnieniom związanym z rozwojem polskiego przemysłu motoryzacyjnego. Uczestnicy debaty „Developing the Polish Automotive Industry of the Future” omówili wyzwania stojące przed polskim sektorem automotive w kontekście transformacji globalnych łańcuchów dostaw, zwiększonego popytu na podzespoły do pojazdów elektrycznych czy nowych kwalifikacji wymaganych na rynku pracy.
Istotnym punktem dnia było również uroczyste otwarcie Międzynarodowego Sympozjum Naukowo-Technicznego Nowej Mobilności, z udziałem Ministra Nauki Dariusza Wieczorka, Dyrektora Sieci Łukasiewicz Huberta Cichockiego, Prezesa Electromibility Poland Tomasza Kędzierskiego oraz Dyrektora Regionalnego Banku Światowego Ines Rocha. Podczas Sympozjum zaprezentowano i omówiono najważniejsze trendy rozwojowe i technologiczne kształtujące sektor zrównoważonego transportu, w tym m.in. napędy przyszłości, systemy magazynowania energii, technologie jazdy autonomicznej, czy rozwiązania z obszaru elektromobilności i energetyki. W Sympozjum wzięli udział inżynierowie i eksperci R&D z całego świata, przedstawiciele kadry akademickiej, jak również liderzy rynku.
Z kolei w części EXPO odbyła się premiera najnowszej stacji ładowania Ekoenergetyki. Na koniec dnia odbyła się uroczysta gala, na której PSNM oraz PwC już po raz piąty uhonorowały Liderów Elektromobilności – firmy najmocniej zaangażowane w rozwój zeroemisyjnego transportu w Polsce. Nagrody trafiły do Ionity, DPD Polska, PKO Leasing oraz Ekoen. Organizatorzy nagrodzili tytułem „Lidera Elektromobilności” również Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolię.
Trzeciego dnia odbyło się m.in. Międzynarodowe Sympozjum Naukowo-Techniczne Nowej Mobilności
Zostało objęte patronatem honorowym Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W ramach Sympozjum, w czasie kilku godzin debat i keynote speachów zaprezentowano i omówiono najważniejsze trendy technologiczne kształtujące sektor zrównoważonego transportu, w tym m.in. rozwój napędów przyszłości, innowacyjne systemy magazynowania energii, rozwiązania z obszaru elektromobilności i energetyki czy też technologię jazdy autonomicznej. Eksperci wskazali również największe wyzwania związane z obszarem polskiej edukacji i koniecznością dostosowania programów nauczania zawodowego, średniego i wyższego do wymogów przyszłego rynku pracy w branży nowej mobilności i sektorze automotive.
„Technologia zmienia się na naszych oczach, a wraz z nią ewoluuje przemysł, gospodarka oraz rynek pracy. Jeżeli nie chcemy stracić ok. 400 tys. stanowisk i 8% PKB, które obecnie kreuje polski sektor motoryzacyjny, Polska musi już teraz wprowadzić niezbędne zmiany, budując wyspecjalizowane centra badań i rozwoju, wspierając przedsiębiorstwa i instytucje rozwijające technologie przyszłości czy unowocześniając system edukacji. Aby zaadresować te potrzeby, podczas KNM 2024 zorganizowaliśmy Międzynarodowe Sympozjum Naukowo-Techniczne Nowej Mobilności, służące wymianie najlepszych praktyk, prezentacji innowacyjnych rozwiązań i opracowaniu instrumentów służących wzmacnianiu polskiego potencjału technologicznego” – powiedział Aleksander Rajch, członek zarządu PSNM.
Trzeciego dnia Kongresu, poza ścieżką naukową, poruszono również ważne tematy z obszaru mobilności miejskiej, ze szczególnym naciskiem na transport rowerowy, a także opowiedziano o przyszłości technologii bateryjnych w segmencie transportu ciężkiego. „Żadna z głównych technologii, z którymi mamy do czynienia dziś, nie będzie używana za 7 lat. Wielką przyszłość mają przed sobą baterie ze stałym elektrolitem, solid-state” – referował Bartłomiej Kras, wiceprezes Impact Clean Power Technology, od 20 lat dostarczającej akumulatory do elektrycznych autobusów.
Wnioski płynące z Kongresu
Jakie wnioski można wyciągnąć z licznych paneli, dyskusji i prezentacji, które miały miejsce na tegorocznym Kongresie? Po pierwsze, Europa musi wrzucić wyższy bieg w wyścigu o prymat w sektorze nowej mobilności.
„W kontekście założeń „Fit for 55” europejscy OEM muszą zrozumieć, że nawet odłożenie w czasie zakazu rejestracji samochodów spalinowych w Unii Europejskiej i osłabienie dążenia do elektryfikacji w państwach członkowskich przyniesie tylko krótkotrwałe, pozorne zyski, zwiększając dystans dzielący ich od koncernów chińskich i producentów amerykańskich w zakresie kosztów i skalowalności produkcji. Nie tylko konsumenci, ale i europejski sektor motoryzacyjny potrzebuje bardziej przystępnych cenowo (kosztujących do 25 tys. EUR) samochodów elektrycznych. W przeciwnym wypadku Europejczycy wcześniej czy później przesiądą się do pojazdów z Państwa Środka” – mówi Aleksander Rajch, członek zarządu PSNM.
Po drugie – Polska potrzebuje kompleksowej strategii przemysłowej w dziedzinie technologii zeroemisyjnych. „Aby utrzymać a w dalszej kolejności wzmocnić polski potencjał produkcyjny i nie dopuścić do poważnych konsekwencji gospodarczych, administracja centralna powinna możliwie szybko opracować i wdrożyć kompleksową strategię przemysłową. Ważne, aby taka strategia obejmowała harmonogram wdrażania odpowiednich instrumentów wsparcia transformacji. Udział polskiego kapitału w inwestycjach powinien być możliwie znaczący, jednak nie musi stanowić 100% wydatków. Na obecnym etapie transformacji polskiego przemysłu dogodną formą współpracy mogą być joint venture z koncernami zagranicznymi” – mówi Maciej Mazur, dyrektor zarządzający PSNM.
Po trzecie: rynek elektromobilności w UE faktycznie przechodzi przez fazę przestoju. Ale jest tymczasowa. Eksperci zwracali uwagę, że niższy udział BEV w sprzedaży nowych samochodów osobowych w UE (12,6% na koniec sierpnia 2024 r. względem 13,9% na koniec sierpnia 2023 r.) i mniejsze od oczekiwanych wzrosty sprzedaży stanowią sytuację przejściową spowodowaną m.in. zakończeniem dotacji w niektórych państwach członkowskich czy przyszłorocznym wejściem w życie obowiązku redukcji docelowego poziomu emisji dla unijnego parku pojazdów o 15% (na podstawie rozporządzenia 2019/631), co sprawia, że koncerny motoryzacyjne dążą do jak największego wolumenu sprzedanych samochodów spalinowych w roku bieżącym. Uczestnicy KNM zgadzali się jednak, że już od roku 2025 unijny rynek e-mobility powróci na ścieżkę zdecydowanego wzrostu.
Co jeszcze warto zauważyć po Kongresie? R&D oraz edukacja są kluczem do wzrostu konkurencyjności gospodarki. „Polska przestaje być już krajem taniej siły roboczej, powinna więc stać się krajem innowacji. Konieczne jest systematyczne wychodzenie z roli montowni Europy i budowa wartości na wewnętrznym know-how. W celu wzmocnienia konkurencyjności polskiego przemysłu motoryzacyjnego, a wraz z nim całej gospodarki, na szczeblu krajowym niezbędne jest budowanie wyspecjalizowanych centrów badań i rozwoju (m.in. wzorem węgierskiego ZalaZone), wspieranie przedsiębiorstw i instytucji rozwijających technologie przyszłości czy unowocześnianie systemu edukacji. Aby wyszkolić kreatywnych inżynierów, niezbędna jest również ścisła współpraca pomiędzy branżą a szkołami i uczelniami, które same nie są w stanie nadążyć za bardzo dynamicznymi zmianami technologicznymi – mówi Łukasz Witkowski, Wiceprezes PSNM.
Jednocześnie, oferta w ramach bezemisyjnego transportu ciężkiego jest coraz ciekawsza – co widać było choćby po nowościach pokazanych na Kongresie. Dynamiczny rozwój tego sektora to coś, co z pewnością będziemy obserwować w najbliższych latach… pod jednym warunkiem. Bez zmian w obszarze przyłączeniowym nie będzie elektryfikacji polskiego transportu. „Bez zmian w obszarze przyłączeniowym Polska nie ma żadnych szans na terminową realizację założeń unijnego rozporządzenia AFIR, ani na masowy rozwój elektromobilności. Obok szerokiej nowelizacji prawa, konieczne jest zdecydowane zacieśnienie współpracy między kluczowymi interesariuszami (m.in. OSD, branżą oraz GDDKiA), jak również odpowiednie skoordynowanie zapowiedzianych przez NFOŚiGW programów wsparcia (obejmujących m.in. infrastrukturę dla elektrycznych pojazdów ciężkich oraz przyłącza energetyczne). W kolejnych miesiącach dialog pomiędzy PTPiREE a branżą będzie kontynuowany m.in. w ramach dedykowanej grupy roboczej, którą zamierza powołać do życia PSNM” – mówi Jan Wiśniewski, dyrektor Centrum Badań i Analiz PSNM.
Istotnym obszarem, nad którym warto się pochylić, jest również tematyka zrównoważonej mobilności miejskiej. „Dostrzegamy potrzebę ograniczenia ruchu samochodowego, tworzenia ciągów komunikacyjnych przeznaczonych dla pieszych, rowerów, urządzeń transportu osobistego, racjonalnego planowania przez samorządy elektryfikacji floty transportu zbiorowego oraz optymalizacji warunków dzierżawy nieruchomości pod stacje ładowania (a także innych wymogów związanych z infrastrukturą dla pojazdów elektrycznych), jak również wprowadzania w tym obszarze skutecznego wsparcia ze strony administracji centralnej. Wszelkie zmiany w kluczowym obszarze, jakim jest transport, wymagają rzetelnego gromadzenia i analizy danych, dokładnego planowania (w tym ewaluacji skutków wdrażanych projektów mobilnościowych) oraz uwzględniania opinii i potrzeb mieszkańców miast – mówi Agata Wiśniewska-Mazur, zastępczyni dyrektora rozwoju PSNM.
Kongres zakończył się pełnym sukcesem. To ważny punkt na polskiej (i nie tylko) mapie rozwoju transportu zdefiniowanego na nowo. Za rok z pewnością będzie jeszcze większy, ciekawszy i pełen najgorętszych premier. Do zobaczenia w roku 2025!
Autor: Mikołaj Adamczuk
