Informacje ogólne

Grecja (inaczej Hellada), to państwo położone w południowo-wschodniej Europie, obejmujące południową część Półwyspu Bałkańskiego oraz około 6 tysięcy wysp na Morzu Egejskim i Jońskim, spośród których 227 jest zamieszkałych. Największe wyspy to Kreta, Eubea, Lesbos, Rodos, Chios, Kefalonia, Korfu, Lemnos, Samos i Naxos. Powierzchnia kraju wynosi 131 694 km², z czego około 80% to tereny górskie i wyżynne. Najwyższym punktem Grecji jest Mitikas w masywie Olimpu (2918 m n.p.m.). Granice lądowe Grecji mają łączną długość 1 228 km i sąsiadują z Bułgarią, Albanią, Macedonią Północną oraz Turcją. Z kolei długość granic morskich wynosi aż 13 676 km. Stolicą kraju są Ateny, a językiem urzędowym – grecki.

Polityka i ludność

Grecja jest republiką parlamentarną, gdzie głową państwa jest prezydent, mający głównie funkcje reprezentacyjne, a szefem rządu – premier z szerokimi uprawnieniami wykonawczymi. Grecja przystąpiła do Unii Europejskiej 1 stycznia 1981 roku i do strefy euro w 2001 roku, a także jest członkiem Strefy Schengen od 2000 roku. Według Eurostatu, produkt krajowy brutto Grecji na mieszkańca wynosi 25 300 euro, co jest niższą wartością w porównaniu do średniej unijnej wynoszącej 37 600 euro, a udział kraju w całkowitym PKB UE to 1,3%. Liczba ludności wynosi 10,4 mln osób (według danych z 2024 roku), co oznacza, że jest to kraj o umiarkowanej gęstości zaludnienia.

Informacja dla kierowców

Polski MSZ przypomina, że do wjazdu do Grecji niezbędny jest ważny paszport (także tymczasowy) lub dowód osobisty. Dokument musi być w dobrym stanie – uszkodzony, zabrudzony czy zamoczony dokument może uniemożliwić podróż. Aplikacja mObywatel nie zastępuje fizycznego dokumentu tożsamości, ale pozwala szybko zastrzec zagubiony dowód osobisty. W nagłych przypadkach paszport można uzyskać jedynie w Wydziale Konsularnym Ambasady RP w Atenach, natomiast dowód osobisty, prawo jazdy oraz inne dokumenty można wyrobić wyłącznie w Polsce.

W Grecji obowiązuje limit alkoholu we krwi wynoszący 0,5 promila, a dla kierowców zawodowych i osób poniżej 23 lat – 0,2 promila. Pasy bezpieczeństwa należy zapinać na wszystkich siedzeniach. Rozmowy przez telefon podczas prowadzenia samochodu są zakazane, a prawo jazdy polskie jest ważne w Grecji do terminu ważności wskazanego w dokumencie. Warto mieć przy sobie dowód rejestracyjny pojazdu.

Sankcje i numery alarmowe

Turystom przebywającym czasowo w Grecji (do 6 miesięcy) zaleca się posiadanie zaświadczenia celnego z okresem planowanego pobytu pojazdu, by uniknąć problemów z przepisami dotyczącymi korzystania z pojazdów na zagranicznych numerach rejestracyjnych.

Posiadanie narkotyków i ich sprzedaż są w Grecji karane pozbawieniem wolności. Ułatwianie nielegalnego przekroczenia granicy osobie trzeciej jest traktowane jako przestępstwo, za które grozi kara więzienia (od 5 lat) oraz grzywna (od 10 000 euro za osobę).

W nagłych sytuacjach przydatne będą numery alarmowe:

•          Pogotowie ratunkowe: 166

•          Dyżurujące szpitale, apteki, lekarze: 14944

•          Policja: 100

•          Policja turystyczna: 1571

•          Europejski numer alarmowy: 112

•          Straż pożarna: 199

•          Informacje o transporcie miejskim: 11185

Gospodarka i perspektywy

Grecja, kiedyś uznawana za „problemowe dziecko” strefy euro, obecnie ma jedną z najsilniejszych perspektyw wzrostu gospodarczego w Europie. Realny produkt krajowy brutto (PKB) Grecji ma wzrosnąć w tym roku o kolejne dwa procent, co świadczy o znaczącej poprawie sytuacji gospodarczej.

Przemiany gospodarcze zostały zainicjowane przez premiera Kyriakosa Mitsotakisa, który w 2019 roku obiecał obniżenie podatku od nieruchomości oraz stopniowe zmniejszanie podatku dochodowego i podatku od zysków przedsiębiorstw. Reformy te przyczyniły się do „zadziwiającego powrotu gospodarczego” Grecji.

Relacje handlowe Grecji z innymi krajami również odnotowują znaczący wzrost. W ciągu ostatnich pięciu lat obroty handlowe wzrosły o 9,02 procent rocznie, co świadczy o dynamicznie rozwijającym się handlu zagranicznym.

Pomimo osiągniętego sukcesu ekonomicznego, nie wszyscy są z niego zadowoleni. Greckie środowiska polityczne krytykują „wyprzedaż majątku publicznego” zagranicznym inwestorom. Ekonomiści jednak podkreślają, że inwestycje te przynoszą korzyści, przyciągając więcej turystów i wspierając rozwój lokalnej infrastruktury.

Warto nadmienić, że Hellada, jako najbardziej zadłużony kraj Unii Europejskiej, zdołała zmniejszyć swoje zadłużenie w stosunku do PKB do 161,9 procent w 2023 roku. Dzięki nadwyżce budżetowej i przemyślanej polityce finansowej, kraj ten kontynuuje swoją drogę do stabilizacji gospodarczej.

Przemysł motoryzacyjny

Według agencji analitycznej Reserch and Market, grecki rynek motoryzacyjny przeżywa wyraźny wzrost, napędzany rosnącym popytem konsumenckim, ożywieniem gospodarczym oraz wsparciem rządu dla sektora. Po trudnym okresie spadków produkcji i sprzedaży wywołanych kryzysem gospodarczym i pandemią, branża powoli odbudowuje się, zyskując na nowo popularność wśród konsumentów i inwestorów.

Wzrost zaangażowania w elektromobilność

W ostatnich latach Grecja wykazuje szczególne zaangażowanie w rozwój elektromobilności, co ma zwiększyć jej konkurencyjność na rynku europejskim i wspierać ekologiczne zmiany. Segment pojazdów elektrycznych (EV) rozwija się dynamicznie, a wzrost ten wspierany jest przez rządowe programy, w tym dotacje na zakup pojazdów elektrycznych, rozbudowę infrastruktury ładowania i dodatkowe ulgi podatkowe. Dzięki temu kraj stał się jednym z szybciej rozwijających się rynków EV w regionie, a samochody elektryczne i hybrydowe są coraz popularniejszym wyborem konsumentów.

Według amerykańskiej agencji Global Monitor, tamtejszy rynek motoryzacyjny charakteryzuje się różnorodnością marek i modeli, w tym pojazdów osobowych, lekkich i ciężkich pojazdów użytkowych. Wzrost segmentu samochodów osobowych wspierany jest przez poprawę sytuacji gospodarczej i rosnącą siłę nabywczą mieszkańców, co z kolei sprzyja zakupowi nowych pojazdów. Wzrost popytu na pojazdy użytkowe napędzany jest rozwojem e-commerce i logistyki, co zwiększa zapotrzebowanie na środki transportu do obsługi dostaw.

Na rynku dominują dwa rodzaje graczy: firmy działające w ramach joint venture z zagranicznymi producentami oraz lokalne przedsiębiorstwa motoryzacyjne. Zagraniczne firmy, mające często dostęp do najnowszych technologii i oferujące międzynarodowe marki, odgrywają kluczową rolę, podczas gdy lokalne startupy motoryzacyjne również zdobywają rynek, zwłaszcza w segmencie EV.

Wraz z rosnącą konkurencją i pojawianiem się nowych modeli biznesowych, grecka branża motoryzacyjna dynamicznie się rozwija i dostosowuje do zmieniających się preferencji konsumentów. Perspektywy wzrostu są pozytywne, a rynek motoryzacyjny w Grecji ma duży potencjał dalszego rozwoju, szczególnie w obszarze elektromobilności i zielonych technologii, które zyskują na znaczeniu w obliczu europejskich i światowych dążeń do ograniczenia emisji – twierdzą analitycy z Global Monitor.

Oceny ekspertów

Grecki przemysł motoryzacyjny, w szczególności sektor produkcji pojazdów silnikowych, przyczep i naczep, doświadczył znaczącego wzrostu liczby przedsiębiorstw działających w tej branży. Według danych opublikowanych przez Statista Research Department w kwietniu tego roku, liczba firm wzrosła o 2,9%, co oznacza o 462 podmioty więcej.

W opinii analityków statista.com, wzrost rynku samochodów osobowych w Grecji jest napędzany zmianami w preferencjach klientów, którzy coraz częściej wybierają pojazdy bardziej oszczędne i przyjazne środowisku. To skłoniło konsumentów do zakupu samochodów elektrycznych i hybrydowych, co znalazło odzwierciedlenie we wzroście sprzedaży tych pojazdów.

Lokalne przepisy i zachęty rządowe, takie jak ulgi podatkowe, dotacje i darmowy parking dla samochodów elektrycznych, także stymulują popyt na pojazdy zeroemisyjne, wpisując się w ogólne dążenie Grecji do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Dodatkowo, poprawiająca się kondycja gospodarki, wzrost dochodów rozporządzalnych oraz niskie stopy procentowe przyczyniają się do wyższej siły nabywczej greckich konsumentów, co wspiera rynek samochodów osobowych.

Rynek samochodów

Według danych agencji focus2move.com, grecki rynek samochodowy we wrześniu 2024 roku odnotował spadek o 15,4%, osiągając 9 629 nowych sprzedaży. Pomimo spadku, wyniki roczne do września (YTD) wyniosły 107 198, co stanowi wzrost o 2,9% w porównaniu z rokiem poprzednim. Wiodące marki na rynku to Toyota i Suzuki, które mimo trudności utrzymały swoje pozycje liderów.

Toyota odnotowała wzrost sprzedaży o 38,8%, co plasuje ją na czele rynku z 18 846 sprzedanymi egzemplarzami. Tuż za nią znalazła się marka Suzuki, która awansowała o pięć miejsc, osiągając sprzedaż 8 782 egzemplarzy, co stanowi wzrost o 73,1%. Kolejne miejsca zajmują Peugeot z 8 587 egzemplarzami (-1,2%), Hyundai z 7 347 egzemplarzami (-2%) oraz Citroen z 6 704 egzemplarzami (-6,7%).

Średnioterminowe trendy

Pomimo obecnych wyzwań, prognozy dla greckiego rynku samochodowego są optymistyczne. Oczekuje się, że wzrost PKB wyniesie 2,2% w 2024 roku i 2,3% w 2025 roku, co wspierane będzie przez eksport, inwestycje oraz konsumpcję prywatną. Planowane łagodzenie warunków finansowania oraz realizacja projektów związanych z RRP mają stymulować dalszy rozwój rynku.

Nie jest tajemnicą, że grecki rynek samochodowy doświadczył znacznych wahań w ciągu ostatniej dekady. Po kryzysach finansowych z lat 2008-2010, rynek zanotował duże spadki w 2011 (-28,5%) i 2012 roku (-19,7%). Następnie rynek zaczął rosnąć, osiągając szczyt w 2019 roku z 115 830 sprzedanymi samochodami. Pandemia COVID-19 spowodowała załamanie rynku o 30,1% w 2020 roku, jednak w 2021 roku rynek odbił się o 24,6% powyżej 100 tysięcy, a w 2022 roku zanotowano dalszy wzrost o 4,4%.

Segment pojazdów elektrycznych odnotowuje znaczący wzrost dzięki wsparciu rządu, który promuje czystą energię i zrównoważony rozwój. Rząd wprowadził dotacje na zakup pojazdów elektrycznych oraz inwestycje w infrastrukturę ładowania, co przyczynia się do rosnącego zainteresowania tymi pojazdami – piszą eksperci z focus2move.com.

Plus dla elektromobilności

Efekty rządowej polityki już widać. Według najnowszych danych opublikowanych przez Europejskie Stowarzyszenie Producentów Samochodów (ACEA) i udostępnionych przez Trading Economics, liczba rejestracji samochodów elektrycznych w Grecji odnotowała znaczący wzrost. We wrześniu 2024 roku zarejestrowano 865 pojazdów elektrycznych, co stanowi wzrost w porównaniu do 514 rejestracji odnotowanych w sierpniu tego roku. Średnia miesięczna liczba rejestracji samochodów elektrycznych w okresie od 2022 do 2024 roku wynosiła 448,73 pojazdów, przy czym najwyższy poziom – 882 rejestracje – osiągnięto w lipcu 2024 roku, a najniższy – 92 rejestracje – zarejestrowano w styczniu 2022 roku.

Dane statystyczne szacowane przez grecki urząd statystyczny wskazują, że udział pojazdów w pełni elektrycznych w całkowitej liczbie zarejestrowanych pojazdów w Grecji wynosi 0,3346%, co oznacza, że średnio 1 na 299 pojazdów to samochód elektryczny. Codziennie w Grecji rejestrowanych jest średnio 28 całkowicie elektrycznych aut, a ich miesięczny udział w rynku wynosi obecnie 8,95%. Statystyki te odzwierciedlają wzrost zainteresowania pojazdami elektrycznymi na rynku greckim, co jest wynikiem zarówno rządowych zachęt, jak i rosnącej świadomości ekologicznej konsumentów.

Punkty ładowania kuleją

Niestety Infrastruktura ładowania pojazdów elektrycznych w Grecji jest nadal w fazie rozwoju, co jest istotnym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę podczas planowania podróży pojazdem elektrycznym po tym kraju. Choć w Helladzie istnieje wiele stacji ładowania, ich liczba wciąż jest ograniczona w porównaniu do innych krajów europejskich. Według danych z portalu electromaps.com, w Grecji funkcjonuje 986 stacji ładowania, podczas gdy grecki instytut pojazdów elektrycznych ELINHO szacuje, że w ubiegłym roku działało 2 120 stacji, oferujących 4 890 punktów ładowania. Z kolei według danych ACEA, w połowie 2024 roku w Grecji znajdowało się 3 166 punktów ładowania, co stanowi około 0,5% ogólnej liczby punktów ładowania w Unii Europejskiej (tę ostatnią daną należy uznać za wiarygodną)

Mimo, że liczba stacji ładowania w Grecji wzrasta, to nadal jest to infrastruktura, która nie jest dostatecznie rozbudowana w niektórych regionach. Grecki rząd i prywatni operatorzy planują jednak znaczny rozwój w tym zakresie. Zgodnie z zapowiedziami ELINHO, do 2025 roku liczba punktów ładowania ma wzrosnąć do 13 000, a do 2030 roku osiągnąć 100 000.

Warto dodać, że dostępność stacji jest w dużej mierze zależna od lokalnych operatorów. Najwięksi gracze na rynku to m.in. Ionity, Greenway, EVZIIN oraz sieć InCharge. Ta ostatnia chwiali się, że obecnie ma najnowszą i najszybszą sieć ładowarek, która liczy 99 punktów. Wiele z tych stacji jest zlokalizowanych na stacjach benzynowych pod szyldami Shell i AVIN przy autostradach, co znacząco ułatwia podróżowanie elektrykiem po greckich drogach.

Mimo to, podróżujący elektrykami powinni pamiętać o ograniczonej liczbie stacji ładowania w niektórych regionach Grecji, szczególnie poza głównymi miastami i autostradami. Aby ułatwić orientację w dostępnych punktach, dostępne są aplikacje dedykowane stacjom ładowania oraz rządowy rejestr infrastruktury elektromobilności na stronie https://www.gov.gr/.

Jeśli chodzi o roaming, czyli dostępność ładowania poza granicami kraju, Grecja oferuje taką opcję dla użytkowników stacji należących do sieci EV+. Firma ta posiada umowy z 26 partnerami w Europie. Tego typu rozwiązanie jest również dostępne dla klientów firmy Greenway, co daje wygodę podróżowania elektrycznym samochodem przez różne kraje, w tym Grecję.

Zachęty dla Greków

Grecja wprowadziła szereg zachęt mających na celu rozwój transportu zeroemisyjnego, w tym szerokie wsparcie finansowe dla osób prywatnych, firm i właścicieli pojazdów, które zdecydują się na zakup lub wynajem pojazdów elektrycznych oraz infrastruktury ładowania. W ramach tych inicjatyw kraj wspiera przejście na pojazdy napędzane paliwami alternatywnymi, które stanowią kluczowy element polityki zrównoważonego transportu.

Kto może ubiegać się o dotacje?

Według tamtejszego resortu infrastruktury i transportu, dotacje na zakup pojazdów elektrycznych, wynajem długoterminowy, zakup jednośladów lub trójkołowców elektrycznych są dostępne dla szerokiego kręgu beneficjentów, w tym: osób fizycznych, właścicieli taksówek, osób prawnych (firm), osób mających więcej niż 3 dzieci oraz osób niepełnosprawnych, które mogą liczyć na dodatkowe wsparcie finansowe. Programy dotacyjne obejmują również możliwość dofinansowania na instalację inteligentnych ładowarek w domach prywatnych oraz złomowanie starych, nie-ekologicznych pojazdów.

Zachęty podatkowe i korzyści

Grecka polityka sprzyja również właścicielom pojazdów elektrycznych poprzez liczne korzyści podatkowe. Według Europejskiego Obserwatorium Paliw Alternatywnych, pojazdy elektryczne są zwolnione z podatku rejestracyjnego. Pojazdy hybrydowe emitujące mniej niż 50 g CO2/km korzystają z 75% ulgi w podatku rejestracyjnym, a pojazdy emitujące powyżej tej wartości, ale nadal hybrydowe, płacą o 50% mniej. Samochody elektryczne i hybrydowe emitujące mniej niż 122 g CO2/km (według normy WLTP) są zwolnione z podatku drogowego. Dodatkowo, pojazdy elektryczne były zwolnione z opłat parkingowych do czerwca 2022 roku, a także z opłat za luksusowe pojazdy oraz podatków związanych z posiadaniem drogich samochodów.

„I Move Electrically”

Program dotacji „I Move Electrically”, uruchomiony 24 sierpnia 2020 roku, oferuje dofinansowanie w wysokości do 30% wartości zakupu pojazdu elektrycznego (z maksymalną kwotą 8000 EUR). Istnieje także dodatkowe wsparcie finansowe w wysokości 1000 EUR dla osób, które złomują pojazd starszy niż 10 lat lub są poniżej 29. roku życia. Dodatkowo, właściciele taksówek elektrycznych mogą otrzymać do 17 500 EUR dotacji, z dodatkowym bonusem 5000 EUR za złomowanie starej taksówki. Dofinansowanie obejmuje także zakupy infrastruktury ładowania, w tym wallbox-ów, na które przewidziano dotację w wysokości 500 EUR.

Plany ustawodawcze i rozwoju infrastruktury

Grecja stawia sobie ambitne plany związane z rozwojem elektromobilności. Celem jest, aby do 2030 roku co trzeci nowy samochód w Grecji był elektryczny. Właśnie po to wprowadzono system premiowania zakupu pojazdów elektrycznych, co jest wspierane równoległym rozwojem infrastruktury ładowania.

W 2021 roku zaimplementowano zapisy zobowiązujące właścicieli wszystkich głównych dróg w Grecji do pełnego ich pokrycia punktami ładowania do końca 2021 roku, ale plan nie został w pełni zrealizowany. Ponadto, gminy są zobowiązane do posiadania punktów ładowania w swoich granicach administracyjnych. Zaplanowano także dofinansowanie budowy infrastruktury, która ma obejmować zarówno stacje ładowania (publiczne), jak i ładowarki do użytku prywatnego. Do 2025 roku liczba punktów ładowania ma wzrosnąć do 13 000, a do 2030 roku – do ponad 100 000.

Budżet przeznaczony na premie zakupowe oraz rozwój infrastruktury wynosi 100 milionów euro, a środki będą rozdzielane w ciągu 18 miesięcy. W planach ustawowych znajduje się także dalsze wzmocnienie zachęt do zakupu pojazdów elektrycznych oraz budowa infrastruktury, która ma wspierać wzrost elektromobilności w Helladzie.

Wnioski

Grecja, choć wciąż stawia pierwsze kroki na drodze elektromobilności, nie ustaje w dążeniu do zrównoważonej przyszłości. Z pomocą rządowych dotacji oraz rosnącej liczby stacji ładowania, kraj ten ma szansę dogonić liderów w zakresie ekologicznego transportu w Europie. Dla turystów odwiedzających kraj elektrykami, Grecja to nie tylko idealne miejsce na wakacje, ale także przestrzeń, gdzie można poczuć puls zmieniającego się świata motoryzacji.

Oskar Włostowski