„Biała Księga Nowej Mobilności” przygotowana przez PSPA zawiera ponad 120 propozycji zmian legislacyjnych i systemowych, które zdynamizują rozwój elektromobilności w Polsce. Opracowanie powstało przy udziale około 250 podmiotów z całego łańcucha wartości e-mobility. Postulaty „Białej Księgi” wskazują największe bariery rozwoju zeroemisyjnego transportu w naszym kraju. Jedną z nich jest brak implementacji do polskiego prawa wszystkich postanowień Dyrektywy RED II/III, czyli Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych.

Częściowo zaimplementowane przepisy

– Dyrektywa 2018/2001 (RED II) obowiązuje już od ponad pięciu lat, a mimo to jej kluczowe przepisy do tej pory zostały zaimplementowane w Polsce jedynie częściowo, chociaż termin na transpozycję minął w czerwcu 2021 r. Nowelizacja z 20 listopada 2023 r. (RED III) zakłada osiągnięcie przez państwa członkowskie minimalnego udziału energii z OZE w końcowym zużyciu energii na poziomie 42,5% do 2030 r. Ponadto, wyznacza wiążące cele w obszarze transportu. Na podstawie dyrektywy państwa członkowskie powinny dążyć do osiągnięcia minimalnego udział energii z OZE w końcowym zużyciu energii w sektorze transportu do 2030 r. na poziomie 29%. Alternatywnie mogą skupić się na zmniejszeniu intensywności emisji gazów cieplarnianych tym sektorze o 14,5% do 2030 r. Ponadto, Dyrektywa wprowadza tzw. mechnizm carbon credits, stanowiący potencjalnie bardzo istotne wsparcie dla uczestników rynku elektromobilności – powiedział Aleksander Rajch, członek zarządu PSPA.

W kierunku optymalizacji

Mechanizm carbon credits, według projektowanych przepisów transponujących Dyrektywę w ramach ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, umożliwia uwzględnienie przez podmiot obowiązany na poczet realizacji tzw. Narodowego Celu Wskaźnikowego energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych dostarczonej do pojazdów drogowych przez operatorów ogólnodostępnych stacji ładowania. Opracowana przez PSPA „Biała Księga Nowej Mobilności” zawiera postulat optymalizujący zmiany w ustawie o biokomponentach i biopaliwach ciekłych pod kątem wsparcia rozwoju zrównoważonego transportu.

OZE z preferencjami

– Proponujemy, aby energia elektryczna z OZE, dostarczona w ramach ładowania pojazdów elektrycznych, uznawana była z wykorzystaniem współczynnika czterokrotności jej wartości energetycznej. Warunkiem podjęcia współpracy przez operatorów ogólnodostępnych stacji ładowania powinno być udowodnienie, ze energia wykorzystana do ładowania EV pochodzi z OZE. W „Białej Księdze” zawarto propozycję możliwości rozliczenia większej ilości energii elektrycznej, nawet do 100%, jeśli operator stacji ładowania wykaże, że taki właśnie procent energii elektrycznej zakupionej i następnie dostarczonej poprzez ładowanie, pochodzi z OZE. Pozwoli to operatorom stacji ładowania uzyskać dodatkowe fundusze od podmiotów obowiązanych, co w efekcie może stanowić impuls finansowy dla przyspieszenia rozwoju polskiej elektromobilności – zauważył Jan Wiśniewski, dyrektor Centrum Badań i Analiz PSPA.  

Jak wskazuje PSPA, niewątpliwą zaletą takiego rozwiązania jest potencjalne stworzenie systemu motywującego operatorów stacji ładowania do nabywania jak największej ilości energii z OZE. Powinno to stanowić dodatkowy bodziec do rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce, a ponadto pozytywnie wpłynąć na obniżenie ewentualnego śladu węglowego użytkowanych w Polsce samochodów elektrycznych. 

Zbyt wolne tempo rozwoju infrastruktury

– Mimo wzrostów, tempo rozbudowy infrastruktury ładowania w Polsce wciąż jest zbyt wolne i pozostaje jedną z największych barier wpływających na rynek zeroemisyjnego transportu. Przez pierwsze dwa miesiące b.r. zainstalowano tylko o 16 punktów więcej niż w analogicznym okresie roku 2023. To m.in. efekt wciąż stosunkowo niskiego popytu na usługi ładowania. W efekcie operatorzy nie czerpią z prowadzonego biznesu wystarczających przychodów, a skala nowych inwestycji jest ograniczona. Wdrożenie przewidzianego w Dyrektywie RED mechnizmu carbon credits zapewni uczestnikom rynku dodatkowe, potencjalnie istotne, źródło finansowania, co powinno stanowić zachętę do realizacji kolejnych projektów infrastrukturalnych. Potwierdzają to przykłady takich krajów jak np. Niemcy, Niderlandy, Francja, Belgia czy Austria. W niektórych z tych państw (m.in. w Niemczech) uczestnikami systemu carbon credits mogą być nie tylko operatorzy infrastruktury ogólnodostępnej, ale również prywatni użytkownicy EV. Dyrektywa umożliwia objęcie tym mechanizmem użytkowników prywatnych punktów ładowania również w Polsce – powiedział Maciej Mazur, dyrektor zarządzający PSPA.

Inne postulaty

Obok postulatu transpozycji Dyrektywy RED II/III, „Biała Księga Nowej Mobilności” zawiera propozycje zmian legislacyjnych w takich obszarach jak ogólnodostępna i prywatna infrastruktura ładowania, podatki i taryfy, strefy czystego transportu, transport ciężki (eHDV), Strategia Nowej Mobilności, bezpieczeństwo pożarowe, rozporządzenie bateryjne, wpływ elektromobilności na rozwój gospodarczy, program „Mój Elektryk” czy też pojazdy zautomatyzowane i autonomiczne. PSPA przekazało już „Białą Księgę” przedstawicielom administracji publicznej.