Beneficjentom „Mojego elektryka” wypłacono już łącznie 177,8 mln zł, co stanowi 26% całego budżetu programu. W ramach naborów udzielono dofinansowania do ok. 6 tys. pojazdów zeroemisyjnych, a 2 tys. czekają w kolejce. Były 2 przypadki żądania zwrotu dotacji, a 493 wnioski odrzucono. Najwięcej dofinansowanych pojazdów elektrycznych jeździ w województwie mazowieckim, a najpopularniejszą marką z dopłatą jest KIA. Podsumowujemy dotychczasową działalność programu, a właściwie robi to specjalnie dla nas Paweł Mirowski, zastępca prezesa NFOŚiGW.
Celem programu „Mój elektryk”, dzięki któremu można otrzymać dopłatę z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), jest uniknięcie emisji zanieczyszczeń powietrza poprzez dofinansowanie przedsięwzięć polegających na obniżeniu zużycia paliw emisyjnych w transporcie. Chodzi o wsparcie zakupu i leasingu nowych pojazdów zeroemisyjnych.
Warto przypomnieć, że okres wdrażania zaplanowano na lata 2021 – 2026, w tym okres zawierania umów do 31.12.2025 i okres wydatkowania środków do 30.06.2026 r. Z kolei okres kwalifikowalności kosztów ustalono na 01.05.2020 r. – 31.12.2025 r. Budżet programu ustalony został początkowo na kwotę 500 mln zł dla bezzwrotnych form dofinansowania, z czego co najmniej 50 proc. zostanie przekazane w ramach udostępnienia środków do banków zgodnie z art. 411 ust. 10 ustawy – Prawo Ochrony Środowiska w celu udzielania dotacji. Program „Mój Elektryk” będzie wdrażany do 31.12.2025 r.
– Nie wykluczamy wydłużenia okresu realizacji programu. Taka decyzja może być podjęta w końcowej fazie wdrażania programu i będzie zależna od dostępności środków, a także od dalszego zapotrzebowania na ten program – powiedział nam Paweł Mirowski, zastępca prezesa zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw Programu Czyste Powietrze i efektywności energetycznej budynków.
Wysokość dopłat do elektryków
W naborze wniosków od osób fizycznych wnioskodawcy mogą ubiegać się o dofinansowanie zakupu samochodu zeroemisyjnego kategorii M1 w kwocie 18 750 zł. Tylko w przypadku posiadaczy Karty Dużej Rodziny, dofinansowanie wynosi 27 tys. zł. Wśród wniosków złożonych w tym naborze, 35% to wnioski dotyczące dofinansowania w kwocie 27 tys. zł.
Jeśli chodzi o nabór wniosków od przedsiębiorców i podmiotów innych, niż osoby fizyczne, wnioskodawcy ubiegający się o dofinansowanie zakupu samochodu zeroemisyjnego kategorii M1 mogą ubiegać się o dofinansowanie w kwocie 18 750 zł lub 27 tys. zł po zadeklarowaniu rocznego przebiegu nie mniej niż 15 000 km. W tym naborze wnioski o dofinansowanie w kwocie 27 tys. zł stanowią ok. 65% złożonych wniosków.
Najwięcej aut z dopłatą w dużych miastach
Według informacji NFOŚiGW, zgodnie ze złożonymi wnioskami, zarówno w naborze wniosków od osób fizycznych, jak i przedsiębiorców i podmiotów innych niż osoby fizyczne, najwięcej pojazdów zeroemisyjnych dofinansowanych jest w dużych miastach wojewódzkich, takich jak: Warszawa, Kraków, Wrocław, Gdańsk, Poznań.
Najwięcej już dofinansowanych pojazdów i takich, dla których wnioski zostały złożone w ogłoszonych przez NFOŚiGW naborach oraz w ścieżce leasingowej, porusza się po drogach województw:
- mazowieckim (2216)
- małopolskim (1099)
- śląskim (690)
- wielkopolskim (631)
- dolnośląskim (444)
- pomorskim (432)
- łódzkim (333)
- lubelskim (218)
- kujawsko-pomorskim (218)
- zachodnio-pomorskim (180)
- podkarpackim (172)
- podlaskim (136)
- warmińsko-mazurskim (134)
- świętokrzyskim (126)
- opolskim (106)
- lubuskim (102)
Według informacji Funduszu na mapie Polski nie występują „białe plamy” w zakresie pojazdów zeroemisyjnych objętych programem.
Beneficjenci „Mojego elektryka”
Z programu mogą skorzystać: osoby fizyczne, jednostki sektora finansów publicznych, instytuty badawcze, przedsiębiorcy, stowarzyszenia, fundacje, spółdzielnie, rolnicy indywidualni, kościoły i inne związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne, a także organizacje religijne, których sytuacja prawna jest uregulowana ustawami o stosunku państwa do kościołów i innych związków wyznaniowych, działające w obrębie tych kościołów i związków.
Wyżej wymienieni beneficjenci programu mogą ubiegać się o dofinansowanie w naborach wniosków ogłoszonych przez NFOŚiGW tj. w naborze wniosków od osób fizycznych i naborze wniosków od przedsiębiorców i podmiotów innych, niż osoby fizyczne. Dofinansowanie w tych naborach dotyczy samochodów zakupionych przez wnioskodawcę ze środków własnych lub przy udziale kredytu bankowego.
Chętni na „elektryka” mogą również ubiegać się o dofinansowanie leasingu pojazdów zeroemisyjnych w ścieżce leasingowej. Dofinansowaniem leasingu zajmuje się Bank Ochrony Środowiska S.A., z którym Fundusz zawarł umowę o udostępnienie środków z przeznaczeniem na dopłatę do opłat ustalonych w umowach leasingu w rozumieniu art. 411 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy Prawo ochrony środowiska.
Dwa przypadki żądania zwrotu dotacji
Według informacji pozyskanych od NFOŚiGW do dzisiaj wystąpiły dwa przypadki żądania przez Fundusz zwrotu dotacji wypłaconej w ramach naboru wniosków od osób fizycznych.
– Żądanie zwrotu środków wynikało z warunków umowy o dofinansowanie określających sposób postępowania w przypadku kradzieży dofinansowanego pojazdu zeroemisyjnego – dodaje zastępca prezesa NFOŚiGW Paweł Mirowski.
Na podstawie postanowień umowy o dofinansowanie beneficjent zobowiązany jest do zwrotu dotacji na rzecz NFOŚiGW w kwocie wynikającej z nieutrzymania trwałości przedsięwzięcia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od dnia wypłaty dotacji do dnia zwrotu środków.
Przyczyny odrzucenia wniosków
Zgodnie z warunkami programu wnioski podlegają ocenie pod względem spełnienia kryteriów dostępu i kryteriów jakościowych dopuszczających. W przypadku konieczności uzupełnienia wniosku lub jego aktualizacji do wnioskodawcy wysyłane jest wezwanie z listą braków lub błędów do uzupełnienia/poprawy. W tym przypadku główną przyczyną odrzucenia wniosku jest przesłanie jego aktualizacji po terminie wskazanym w regulaminie naboru lub brak wymaganych uzupełnień. Zgodnie z warunkami regulaminu naboru Wnioskodawca ma prawo złożyć wniosek ponownie w tym samym naborze.
Inną przyczyną odrzucenia wniosku jest jego złożenie w niewłaściwym naborze wniosków lub złożenie wniosku o dofinansowanie pojazdu zeroemisyjnego, który nie spełnia warunków programu, tj. niewłaściwa kategoria pojazdu, pojazd używany, przebieg wyższy niż wskazane w programie 50 km.
– W ramach trwających naborów wniosków z ww. powodów odrzucone zostały 493 wnioski, w tym w ramach naboru wniosków od osób fizycznych 334 wnioski, a w ramach naboru wniosków od przedsiębiorców i podmiotów innych niż osoby fizyczne 159 wniosków. W większości przypadków wnioskodawcy korzystając z zapisów regulaminów naborów złożyli wnioski ponownie – mówi Paweł Mirowski.
Dopłata do auta sprowadzonego z zagranicy
Dofinansowanie z programu „Mój elektryk” może być udzielone na pojazdy zeroemisyjne sprowadzone z zagranicy. W przypadku zakupu samochodu za granicą konieczna będzie przetłumaczona na język polski faktura/umowa kupna-sprzedaży oraz deklaracja uproszczona dla podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów osobowych AKC-US. W przypadku zakupu spoza UE dodatkowo należy przedstawić dowód odprawy celnej przywozowej. Oczywiście pojazdy zakupione za granicą muszą spełniać wszystkie warunki programu „Mój Elektryk”.
Dopłaty na zakup/najem jednośladów na prąd
O dofinansowanie pojazdów kategorii L1e – L7e, zgodnie z warunkami programu, ubiegać mogą się przedsiębiorcy i podmioty inne niż osoby fizyczne. W ramach naboru wniosków od przedsiębiorców i podmiotów innych niż osoby fizyczne ogłoszonego przez NFOŚiGW złożono wnioski o dofinansowanie 207 pojazdów tej kategorii w łącznej kwocie dofinansowania ok. 700 tys. zł.
– Na tę chwilę trwa ocena wniosków, a z wnioskodawcami, których przedsięwzięcia zostały ocenione pozytywnie zawierane są umowy o dofinansowanie. Wypłata dofinansowania nastąpi po ustanowieniu zabezpieczeń należytego wykonania warunków umowy – mówi wiceprezes Mirowski.
Z kolei w ścieżce leasingowej wnioskodawcy/leasingobiorcy wystąpili z wnioskami o dofinansowanie 85 pojazdów kategorii L1e – L7e na łączną kwotę dofinansowania 338 tys. zł i taka kwota została przekazana do Banku Ochrony Środowiska S.A. na udzielenie dotacji na ten właśnie cel.
Liczba beneficjentów programu
Do tej pory skorzystało w programu „Mój Elektryk” w naborze od osób fizycznych wnioski o dofinansowanie złożyło 1859 wnioskodawców, z tego zawarto 1300 umów o dofinansowanie.
W naborze od przedsiębiorców i podmiotów innych niż osoby fizyczne wnioski o dofinansowanie złożyło 1221 wnioskodawców. Obecnie jesteśmy w trakcie uzgadniania warunków umów o dofinansowanie i zatwierdzania dofinansowania przez zarząd Funduszu. W ścieżce leasingowej NFOŚiGW przekazał do Banku Ochrony Środowiska środki na udzielenie dofinansowania dla 3424 leasingobiorców.
Kwota całościowa jaką dotąd rozdysponowano
Budżet programu wynosi 700 mln zł. Do tej pory wypłacono łącznie 177,8 mln zł, co stanowi 26% całego budżetu programu.
- 100 mln zł przeznaczono na dofinansowanie osób fizycznych, zawarto umowy na kwotę 28 mln zł, co stanowi 28% budżetu naboru.
- Na dofinasowanie przedsiębiorców i podmiotów innych niż osoby fizyczne przeznaczono 200 mln zł i wypłacono dotychczas 0 zł. – Obecnie zawierane są z wnioskodawcami umowy o dofinansowanie. Wypłata dotacji nastąpi po skutecznym ustanowieniu zabezpieczenia należytego wykonania warunków umowy – mówi Paweł Mirowski.
- Z 400 mln zł na dotacje ze środków udostępnionych bankom z przeznaczeniem na dopłatę do opłat ustalanych w umowach leasingu w rozumieniu art. 411 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy – Prawo ochrony środowiska, przekazano 151,8 mln zł, co stanowi 38% budżetu przeznaczonego na ten cel.
Ocena dotychczasowych efektów programu „Mój Elektryk”
– Program „Mój Elektryk” wpisuje się w zapotrzebowanie rozwoju elektromobilności, technologii przyszłości przyczyniającej się do poprawy jakości powietrza poprzez dofinansowanie przedsięwzięć polegających na obniżeniu zużycia paliw emisyjnych w transporcie. Z perspektywy czasu możemy potwierdzić, że program cieszy się dużym zainteresowaniem zarówno wśród osób fizycznych, jak i pozostałych jego beneficjentów – mówi wiceprezes Funduszu.
Według Pawła Mirowskiego liczba składanych wniosków jest w dużym stopniu zdeterminowana dostępnością pojazdów zeroemisyjnych na rynku, ale pomimo długotrwałego obecnie oczekiwania na złożone u producentów zamówienia, to zainteresowanie nie słabnie.
Obecnie w ramach funkcjonujących naborów udzielono dofinansowania do ok. 6 tys. pojazdów zeroemisyjnych. Na kolejne ponad 2 tys. pojazdów złożono już wnioski o dofinansowanie. Z uwagi na to, że ogłoszone nabory są naborami ciągłymi, liczby te rosną każdego dnia.
– Dopłaty w ramach programu „Mój Elektryk” nie sprawią może, że Polacy zaczną masowo przesiadać się do samochodów elektrycznych. Ale może dzięki niemu choć część z nas wybierze auta elektryczne, a to sprawi, że na ulicach naszych miast będzie więcej aut zeroemisyjnych, będzie ciszej i czyściej – podsumowuje Mirowski.