Ogłoszony przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) przetarg to przełom w rozbudowie infrastruktury ładowania, zwłaszcza w aspekcie wypełnienia zobowiązań Polski wynikających z regulacji AFIR.
Ogłoszony przetarg dotyczy dzierżawy miejsc do ładowania na Miejscach Obsługi Pasażerów (MOP) o obecnej funkcji podstawowej (z miejscami postojowymi i sanitariatami), zlokalizowanych na drogach sieci TEN-T, w ciągu autostrad i dróg ekspresowych. Operatorzy mogą starać się o pozyskanie lokalizacji w takich miejscach jak:
- A1 – Starcza Wschód i Zachód, Gorzelanka Wschód i Zachód, Wierzchowisko Wschód i Zachód (wszystkie w woj. śląskim),
- A2 – Ciosny Północ i Południe (woj. łódzkie),
- A4 – Kraków Północ (woj. dolnośląskie), Prószków (woj. opolskie), Paszczyna Południe, Chotyniec, Hruszowice (trzy w woj. podkarpackim),
- S3 – Lisiny Wschód i Zachód (woj. lubuskie), Przybiernów Wschód i Zachód (woj. zachodniopomorskie),
- S7 – Zbójecka Góra (woj. małopolskie), Pepłowo Wschód i Zachód (woj. mazowieckie),
- S8 – Ochędzyn i Niwiska (woj. łódzkie),
- S17 – Niwa Babicka (woj. lubelskie),
- S19 – Kamień Wschód i Zachód (woj. podkarpackie), Janów Lubelski Wschód i Zachód (woj. lubelskie),
- S61 – Górki Wschód i Zachód (woj. podlaskie), Niekrasy Wschód i Zachód (woj. warmińsko-mazurskie).
Zgodnie z wytycznymi na każdym MOP-ie przewiduje się budowę hubów ładowania dla samochodów osobowych i ciężarowych. Dla tych pierwszych mają być przygotowane cztery punkty ładowania o docelowej, łącznej mocy 600 kW, w tym min. dwa punkty po 150 kW. Dla pojazdów ciężarowych docelowa, minimalna łączna moc to 3600 kW, w tym dwa punkty ładowania o mocy min. 350 kW (MOP-y na sieci bazowej TEN-T). Wyjątkiem na tą chwilę będzie jedynie MOP Zbójecka Góra w ciągu trasy S7, który leży na sieci kompleksowej TEN-T i docelowa, minimalna łączna moc ładowania to 1500 kW (w tym punkt ładowania o mocy 350 kW).
Głos branży wysłuchany … częściowo
Dyrekcja w ramach przygotowywania przetargu, wzięła pod uwagę uwagi i sugestie zgłaszane przez PSNM wraz z operatorami stacji ładowania i innymi interesariuszami rynku. jest to bardzo ważna zmiana, gdyż w przypadku budowy stacji ładowania najbardziej problematyczna jest konieczność doprowadzenia do MOP-ów przyłączy o dużej mocy. Wiąże się to z bardzo dużymi nakładami finansowymi.
W efekcie zmian w zapisach przetargowych, pojawiły się kluczowe zapisy umożliwiające częściowe rozwiązanie umowy dzierżawy przez dzierżawcę w dwóch przypadkach:
- Jeśli otrzyma warunki przyłączenia do sieci elektroenergetycznej przez OSD, które nie przewidują doprowadzenia przyłącza elektroenergetycznego niezbędnego do zasilania ogólnodostępnej stacji ładowania pojazdów ciężarowych do MOP.
- Gdy nie otrzyma dofinansowania na budowę ogólnodostępnej stacji ładowania pojazdów ciężarowych w ramach konkursu dla OSŁ prowadzonego przez NFOŚ.
GDDKiA uwzględniło również postulaty dotyczące umiejscowienia szlabanów lub słupków parkingowych przy dwóch miejscach postojowych przeznaczonych do ładowania pojazdów ciężarowych, aby zapobiec parkowaniu w tych miejscach pojazdów napędzanych paliwami konwencjonalnymi.
Zgodnie z planem Dyrekcji na 2025 rok, na siedmiu MOP-ach wyposażonych w stacje paliw tradycyjnych i gastronomię, zgodnie z zawartymi umowami dzierżawy, zostaną uruchomione stacje ładowania dla pojazdów osobowych o łącznej mocy co najmniej 300 kW. Dotyczy to:
- A2 – Ostrów Kania Północ i Południe (woj. mazowieckie),
- S6 – Kamień Północ i Południe (woj. pomorskie),
- S19 – Obroki Wschód i Zachód (woj. lubelskie),
- S17 – Pilawa (woj. mazowieckie).
Ponadto w tym roku zaplanowane jest również ogłoszenie przetargów na dzierżawę 48 MOP-ów o docelowej funkcji komercyjnej. Wyłoniony dzierżawca będzie miał obowiązek wybudowania stacji paliw konwencjonalnych oraz gastronomii. Warunki przetargu przewidują też możliwość wybudowania ogólnodostępnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych, zgodnych z zapisami AFIR.
Spełnienie AFIRu wymaga zdecydowanych działań
Jak wynika z licznika AFIR, prowadzonego przez PSNM, Polska jest zdecydowanie dalej od wypełnienia celów rozporządzenia niż w zakresie obowiązków związanych z mocą infrastruktury ładowania. Biorąc pod uwagę sieć bazową, obowiązki wynikające z rozporządzenia (na lata 2025 i 2027) są obecnie zrealizowane odpowiednio w ok. 9% i 3,5%. To praktycznie identyczny poziom realizacji celów jak po drugim kwartale 2024 r. W przypadku sieci kompleksowej poziom wypełnienia obowiązków jest jeszcze niższy – nadal pozostaje zbliżony do 0%.
Ponadto AFIR wyznacza cele w obszarze infrastruktury dla elektrycznych pojazdów ciężkich. Zgodnie z założeniami do końca 2027 r. wzdłuż połowy sieci bazowej TEN-T będą musiały funkcjonować przeznaczone dla eHDV strefy ładowania o mocy co najmniej 2800 kW każda. Do 2030 r. moc każdej takiej strefy powinna wzrosnąć aż do 3600 kW. Obecnie jednak poziom realizacji tych celów wynosi 0%.
